کاهش سطح هوشیاری

هوشیاری حالتی از آگاهی عمومی فرد از خود و محیط بوده و شامل توانایی آگاه بودن به زمان ، مکان و شخص می‌باشد. هوشیاری حساس‌ترین نشانگر تغییرات عصبی است. تغییر در سطح هوشیاری معمولاً اولین نشانه از درگیری و آسیب مغزی می‌باشد.

علل کاهش سطح هوشیاری

• افزایش یا کاهش قند خون (شایع‌ترین علت)

• افزایش یا کاهش فشارخون

• شوک

• سنکوپ یا غش کردن

• ضربه‌مغزی

• حمله مغزی

• مرحله بعد از تشنج

• سرمازدگی و گرمازدگی

• مسمومیت (داروها ، مواد مخدر و سموم )

• عفونت مغز

در مرحله اولیه ، لازم است تنها میزان کلی سطح هوشیاری را به ترتیب زیر بررسی کنید:

1- بیمار هوشیار و کاملاً آگاه است و تغییر سطح هوشیاری ندارد.

2-   بیمار گیج است و تغییر سطح هوشیاری دارد.

3- بیمار بی‌هوش است

هنگامی‌که بیمار دچار تغییر سطح هوشیاری شده است ، ممکن است مکانیسم دفاعی بدن ، دیگر قادر به جبران کافی نباشد و منجر به خون‌رسانی و اکسیژن‌رسانی ناکافی  یا ایجاد مشکلات عصبی یا شیمیایی شده و اثرات نامطلوبی روی مغز گذاشته است.

اقدامات کلی در کاهش سطح هوشیاری

1- کمک بخواهید و با اورژانس 115 تماس بگیرید

2- نبض بیمار را چک کنید

3- باز بودن راه هوایی بیمار را بررسی کنید.

4- وجود تنفس را در بیمار بررسی کنید.

5- در صورت نیاز ، به بیمار ماساژ قلبی و تنفس دهید.

6- به دنبال شواهد و علت کاهش سطح هوشیاری بگردید.

اقدامات لازم در پایین بودن قند خون

علائم : تاری دید ، سردرد ، ضعف  ، لرزش بدن ، تعریق ، تپش قلب ، کاهش سطح هوشیاری (گیجی تا بیهوشی کامل )

اقدامات لازم :

1- اگر مصدوم بی‌هوش نیست و قادر به خوردن می‌باشد باید یک ماده غذایی شیرین در حالت نشسته به وی بخورانید

2- اگر مصدوم بی‌هوش است ، او را روی زمین بخوابانید ، پاها را کمی بالاتر قرار دهید و منتظر کادر درمانی بمانید تا به وی گلوکز وریدی تزریق کنند.

3- اقدامات کلی در کاهش سطح هوشیاری را رعایت نمایید.

اقدامات لازم در بالا بودن قند خون

علائم: تنفس بسیار عمیق و سریع ، تنفس با بوی استون ، کاهش سطح هوشیاری

اقدامات لازم :

1- اقدامات کلی در کاهش سطح هوشیاری را رعایت نمایید.

2- هرچه سریع‌تر مقدمات انتقال فرد به بیمارستان را فراهم کنید.

اقدامات لازم در بالا بودن فشارخون

اگر فشارخون به‌طور ناگهانی و به میزان زیاد بالا رود ، خطر خونریزی مغزی و آسیب به بافت مغز وجود دارد.

علائم: سردرد ، خونریزی از بینی ، تاری دید ، بالا بودن فشارخون( با دستگاه فشارسنج) ، کاهش سطح هوشیاری

اقدامات لازم :

1- آرام نمودن مصدوم  خواباندن وی

2- گذاشتن نیتروگلیسیرین زیرزبانی

اقدامات لازم در پایین بودن فشارخون

خونریزی زیاد ، کار زیاد ، خستگی و عدم مصرف مایعات به مقدار کافی ، تعریق شدید ، تهوع و استفراغ و اسهال شدید می‌توانند باعث کاهش فشارخون و در صورت پیشرفت منجر به شوک شود.

علائم : سبکی سر ، تاری دید ، ضعف و بی‌حالی ، پایین بودن فشارخون (با دستگاه فشارسنج)

اقدامات لازم:

1- اقدامات کلی در کاهش سطح هوشیاری را رعایت نمایید

2- مصدوم را به‌آرامی روی زمین بخوابانید

3- پای مصدوم را بالاتر از بدن وی قرار دهید.

4- در صورت خونریزی بیمار، با پانسمان و فشار بر منطقه خونریزی ، به کاهش خون‌ریزی در بیمار کمک کنید.

اقدامات لازم در ضربه‌مغزی

ضربه به سر می‌تواند باعث آسیب به بافت مغز و رگ‌های داخل جمجمه شود. فردی که دچار ضربه‌مغزی شده است را ازنظر نخاع گردنی، آسیب‌دیده فرض کنید و سر و گردن مصدوم را بی‌حرکت کنید.

علائم: کاهش سطح هوشیاری ، تغییر در سایز مردمک یا کاهش واکنش به نور (مردمک بیمار را با چراغ‌قوه چک کنید) ، سرگیجه و سردرد ، تهوع ، تنفس نامنظم

اقدامات لازم:

1- اقدامات کلی در کاهش سطح هوشیاری را رعایت کنید.

2- مصدوم را سریعاً به بیمارستان منتقل کنید.

اقدامات لازم در سکته مغزی

در سکته مغزی ، خون‌رسانی به قسمتی از مغز مختل می‌شود. سکته مغزی دو علت دارد: پاره شدن رگ‌های مغزی یا مسدود شدن رگ‌های مغز به‌وسیله لخته

علائم: ناتوانی در صحبت کردن و قورت دادن آب دهان، کج شدن صورت و ناتوانی درحرکت دادن اندام‌های بدن ، سردرد ، بیهوشی به‌صورت تدریجی یا ناگهانی ، هم‌اندازه نبودن مردمک‌ها یا گشادی شدید آن‌ها

اقدامات لازم:

1- کمک خواستن و اطلاع به اورژانس

2- اگر بیمار بی‌هوش است اقدامات کلی در کاهش هوشیاری را رعایت کنید.

3- بیمار را بخوابانید و سر او را به یک سمت خم‌کنید تا آب دهان او بیرون بریزد.

اقدامات لازم در حمله قلبی

در حمله  قلبی ، یکی از رگ‌های خون رساننده به عضله قلب مسدود می‌شود.

علائم: درد فشارنده قفسه سینه که به فک یا یکی از دست‌ها  یا بین دو کتف منتشر می‌شود ، تهوع ، عرق سرد ، ضعف شدید ، تنگی نفس

اقدامات لازم :

1- کمک بخواهید و با اورژانس تماس بگیرید.

2- علائم حیاتی بیمار را مرتب کنترل کنید و در صورت نیاز ماساژ قلبی و تنفس مصنوعی را انجام دهید.

اقدامات لازم در تشنج

در تشنج فعالیت الکتریکی مغز دچار اختلال می‌شود.

علل: برخی بیماری‌ها ، ضربه‌مغزی ، نرسیدن اکسیژن یا قند به مغز و یا مصرف زیاد الکل و ...

علائم: حرکات سریع و غیرطبیعی در اندام‌ها ، بی‌هوش شدن و به زمین افتادن ،سفت شدن  اندام‌ها و  قوس برداشتن کمر ،  خیره شدن چشم‌ها ، خارج شدن کف از دهان ، بی‌اختیاری ادرار یا مدفوع ، توقف حرکات و فرورفتن به خواب عمیق.

اقدامات لازم:

1- مصدوم را به‌آرامی روی زمین بخوابانید و مراقب باشید در اثر برخورد با اشیاء اطراف آسیب بیشتری نبیند

2- اگر می‌توانید قبل از قفل شدن فک ، یکپارچه بین دندان‌های بیمار قرار دهید.

3- پس از پایان تشنج ، راه هوایی را باز و تنفس را بررسی کنید. اگر بیمار نفس نمی‌کشید تنفس مصنوعی و در صورت نیاز ماساژ قلبی را شروع کنید.

با آرزوی بهبودی کامل شما عزیزان

مجتمع آموزشی درمانی خیرین سلامت قم

واحد آموزش سلامت

آموزش رایگان سلامت

 مطالب آموزشی برای بیمار و همراه بیمار | مجتمع آموزشی پژوهشی درمانی خیّرین سلامت