1. یک روش تقسیم‌کار در پرستاری است که سرپرستار/ مسئول شیفت، بیماران بخش را برحسب وضعیت بیماران و سطح مراقبت موردنیاز آن‌ها، تخصص و تجربه پرستاران ، بین کادر پرستاری حاضر در هر نوبت‌کاری تقسیم می‌کند. در این روش کلیه مراقبت‌های یک یا چند بیمار با مسئولیت یک پرستار ارائه می‌شود.
2. شیفت / نوبت‌کاری: مدت‌زمان حضور روزانه پرستار در محل کار خود بر اساس برنامه ماهیانه بخش می‌باشد که شامل نوبت‌های کاری صبح، شب, عصر ، صبح شب و.. می‌باشد.
3. روش مراقبت وظیفه‌ای( ( FUNCTIONAL METHODیک روش تقسیم‌کار در پرستاری است که بر اساس آن کلیه مداخلات پرستاری به‌صورت جداگانه بین پرستاران حاضر در نوبت‌کاری تقسیم می‌شود
4. روش مراقبت موردی ( CASE METHOD) یک روش تقسیم‌کار در پرستاری است که سرپرستار/ مسئول شیفت، بیماران بخش را به‌تناسب، بین کادر پرستاری حاضر در هر نوبت‌کاری تقسیم می‌کند.
ماده 1-: تعاریف :
1. پرستار مسئول: پرستاری است حداقل با تحصیلات کارشناسی پرستاری که بر اساس نیاز بیماران/ مددجویان هر بخش و تصمیم سرپرستار/ مسئول شیفت برای یک یا چند بیمار تعیین و تمامی خدمات و مراقبت‌های پرستاری موردنیاز بیماران تعیین‌شده طی آن شیفت / نوبت‌کاری با مسئولیت او تأمین خواهد شد.
2. سرپرستار: پرستاری است که مدیریت کارکنان پرستاری، تجهیزات و ارائه خدمات پرستاری یک بخش را بر عهده دارد
3. مسئول شیفت: پرستاری است که بر اساس تصمیم سرپرستار، برای جانشینی او در زمان عدم حضور در نوبت‌های کاری تعیین می‌شود و مسئولیت او را طی آن نوبت‌کاری به عهده دارد.
4. سیستم HIS: سیستم اطلاعات بیمارستانی HIS)) ، یک نرم‌افزار جامع برای یکپارچه‌سازی اطلاعات مربوط به بیمار جهت ارسال و تبادلات اطلاعات جامع بیمار بین بخش‌ها و سایر مراکز درمانی به‌منظور تسریع در فرایند مراقبت و درمان بیمار، بهبود کیفیت، افزایش رضایتمندی، و کاهش هزینه‌ها می‌باشد.
ماده 2-: تمامی بیمارستان‌ها و مراکز آموزشی درمانی دولتی و غیردولتی تابعه دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم پزشکی مشمول این برنامه می‌باشند.
ماده 3-: سرپرستار/ مسئول شیفت موظف است برحسب وضعیت بیماران و سطح مراقبت موردنیاز آن‌ها، تخصص و تجربه پرستاران و با رعایت اصل عدالت بیماران رابین پرستاران حاضر در هر نوبت‌کاری تقسیم و برای هر بیمار پرستار مسئول مشخصی تعیین نماید.
ماده 4: به‌منظور ثبت پرستار مسئول هر بیمار در نوبت‌های کاری متفاوت، ضروری است جهت تمامی پرستاران کارتابل اختصاصی در سیستم HIS ایجاد تا امکان مستندسازی اطلاعات مربوط به بیماران فراهم گردد.
ماده 5: ضروری است در هر نوبت‌کاری، پرستار مسئول هر بیمار به وی معرفی و در تابلو مشخصات بیمار نام پرستار مسئول زیر نام پزشک معالج ثبت گردد.
ماده 6: در تعیین پرستار مسئول هر بیمار تقسیم‌کارها باید طوری باشد که حتی‌الامکان کمترین تغییر در پرستار مسئول هر بیمار طی مدت بستری انجام پذیرد.
ماده 7: در تعیین پرستار مسئول هر بیمار حتی‌الامکان از پرستار هم‌جنس استفاده شود.
ماده 8: شرح وظایف پرستار مسئول:
به‌منظور تأمین مراقبت جامع، پرستار مسئول هر بیمار در هر نوبت‌کاری در چارچوب شرح وظایف مصوب، موظف به اقدامات زیر می‌باشد:
1. معرفی خود به بیمار
2. پاسخگویی به‌موقع به نیازهای مراقبتی بیمار
3. بررسی وضعیت بیمار، تدوین و اجرای برنامه مراقبت پرستاری بر اساس فرایند پرستاری و ثبت در فرم‌های مربوطه
4. تعامل با پزشک معالج و سایر اعضاء گروه‌درمانی به‌منظور ایجاد هماهنگی و پیگیری اقدامات تشخیصی، درمانی و...ارائه آموزش خود مراقبتی به بیمار در طول دوران بستری و هنگام خروج از بخش
5. تدوین برنامه ترخیص بیمار به هنگام ترخیص بیمار از بیمارستان
6. ثبت تمام اقدامات پرستاری مطابق شرح وظایف مصوب پرستار
ماده 9: ترک محل خدمت:
در صورت ترک موقت یا کامل محل خدمت، پرستار مسئول باید با همکاری سرپرستار /مسئول شیفت فردی را به‌عنوان جانشین معرفی کند تا در غیاب ایشان تداوم مراقبت را بر عهده گیرد.
در صورت ترک کامل محل خدمت توسط پرستار در طی شیفت پرستار مسئول اولیه باید تا لحظه حضور گزارش را در پرونده ثبت و امضاء نماید و پرستار جانشین نیز از لحظه تحویل تا پایان شیفت گزارش اقدامات خود را ثبت نماید.
ماده 10: در مراکزی که به دلیل کمبود پرستار، همکاران با مدرک بهیاری در ارائه خدمات پرستاری همکاری می‌نمایند، سرپرستار/ مسئول شیفت می‌تواند مسئولیت مراقبت از یک یا چند بیمار را بر اساس سطح تخصص موردنیاز و در حیطه شرح وظایف مصوب به بهیاران واگذار نماید. بدیهی است ارائه مراقبت‌های پرستاری خارج از شرح وظایف مصوب بهیاران، به عهده پرستار دیگری به انتخاب مسئول شیفت خواهد بود. در این صورت هر فرد مسئول ثبت فعالیت‌های انجام‌شده توسط خود می‌باشد.
ماده 11: مسئولیت حسن اجرای این دستورالعمل در بخش با سرپرستار و سوپروایزرها، در بیمارستان با مدیر خدمات پرستاری بیمارستان ( مترون ) و در دانشگاه با مدیر امور پرستاری/ رئیس اداره پرستاری دانشگاه می‌باشد.
ماده12: مدیر پرستاری دانشگاه موظف است هر سه ماه یک‌بار گزارش کاملی از وضعیت اجرای این دستورالعمل به معاونت پرستاری وزارت منعکس نماید.
این دستورالعمل در 12ماده تنظیم و از تاریخ 1/1/95 برای دانشگاه‌های علوم پزشکی لازم‌الاجرا می‌باشد.
