مواجهه شغلی      

مدیریت مواجهه شغلی

دانلود فایل پاورپوینت

روش اجرایی مواجهه شغلی

( (Documented procedure

عنوان:  

روش اجرایی مدیریت مواجهه شغلی

دامنه

 1. کلیه بخش‌های بالینی و پاراکلینیکی بیمارستان

هدف :  

  - ارتقاء ایمنی کارکنان

 -کاهش خطر انتقال میکروارگانیسم‌ها و پیشگیری از بروز بیماری‌های منتقله از راه خون و ترشحات بالقوه بیماری‌زا

 -کاهش هزینه‌های بیمارستانی

 -ارتقای مهارت کارکنان در خصوص محافظت از خود

  تعاریف :  

کارکنان مراقبت بهداشتی ( HCP  ) Health Care Personnel /  : به‌تمامی افرادی گفته می‌شود که مراقبت بهداشتی ارائه می‌نمایند   و احتمال مواجهه با مواد عفونی مانند خون ، بافتها و مایعات خاص بدن و وسایل پزشکی ، تجهیزات و یا سطوح محیطی آلوده به این مواد را  دارند شامل کارکنان خدمات ، کارکنان آزمایشگاه ، پرستاران ، بهیاران ، پزشکان ، تکنسین‌ها ، درمانگرها ، دانشجویان و کار آموزان و...    می‌باشد.

   مواجهه شغلی : مواجهه‌ای که ممکن است HCP را در معرض عفونت HIV و  HBVو  HCV قرار دهد یعنی تماس خون ، بافت یا سایر مایعات بالقوه عفونی بدن از طریق فرورفتن سوزن در پوست یا بریدگی با شیء تیز یا تماس این مواد با غشای مخاطی یا پوست آسیب‌دیده (مانند پوست ترک‌خورده، یا خراشیده شده یا مبتلابه درماتیت).

پسماندهای تیز و برنده : شامل سوزن تزریق ، تیغه چاقو ، چاقو ، تیغ ، شیشه‌های شکسته و ...                

گروه‌های پرخطر : مصرف‌کنندگان مواد مخدر تزریقی ، افرادیکه سابقه زندان داشته‌اند ، افرادیکه سابقه رفتارهای جنسی پرخطر دارند ،همسر یا شریک جنسی هر یک از گروه‌های فوق

 فرد  :  Non responderفردی که به سری اول و دوم واکسیناسیون پاسخ مثبت نداده است ( تیتر آنتی‌بادی کمتر از 10 )

مایعات بالقوه عفونت‌زا : خون مهم‌ترین مایع بدن است که می‌تواند عفونت‌زا باشد. مایعات زیر نیز بالقوه عفونت‌زا محسوب می‌شوند:

مایع مغزی نخاعی، مایع سینوویال، مایع پلور، مایع صفاقی، مایع پریکارد و مایع آمنیوتیک.

ادرار، بزاق، خلط، مدفوع، مواد استفراغی، ترشحات بینی، اشک و عرق عفونت‌زا نیستند، مگر اینکه خون در آن‌ها مشاهده شود.

فرد منبع : فردی است که یکی از کارکنان با یک مایع بالقوه عفونت‌زای وی مواجهه یافته است.

 مسئولیت و اختیارات :   

  سوپروایزرکنترل عفونت : ثبت و پیگیری و گزارش دهی موارد مواجهات شغلی و همکاری در آموزش مدیریت مواجهه شغلی و دستورالعمل  تزریقات ایمن

  کارشناس بهداشت محیط : نظارت و آموزش تفکیک پسماند

 کارشناس بهداشت حرفه‌ای : تشکیل پرونده بهداشتی جهت نیروهای جدیدالورود و پیگیری آزمایش‌های لازم بدو رود

 سوپروایزر آموزشی : آموزش مدیریت مواجهه شغلی و دستورالعمل تزریقات ایمن

 سرپرستار : همکاری در آموزش مدیریت مواجهه شغلی ، تأمین لوازم حفاظت فردی جهت کارکنان ، تهیه سایز مناسب سفتی باکس و پیگیری فیکس سفتی باکس در مکان مناسب و نصب تاریخ شروع استفاده روی سفتی باکس

سوپروایزر آزمایشگاه :نظارت بر تحویل نمونه آزمایش‌های سرولوژی منبع مواجهه و انجام و گزارش دهی آزمایش‌های در 24 ساعت اول مواجهه

پزشک متخصص عفونی آنکال  : مشاوره فرد مواجهه یافته

شیوه انجام کار: (چه فعالیتی، چه زمانی در چه محلی و توسط چه کسی انجام می‌شود.)

1-کارکنان مراقبت بهداشتی اقدامات احتیاطات استاندارد را به کار می‌برند.

2-کارکنان مراقبت بهداشتی از وسایل حفاظت فردی مناسب با وضعیت مراقبت بیمار استفاده می‌نمایند (.استفاده از دستکش ، گان ،عینک محافظ و ماسک برای مواردی که خطر پاشیدن خون و ترشحات وجود دارد.

 3-کارکنان مراقبت بهداشتی از درپوش گذاری مجدد سوزن‌ها (  Recap ) اجتناب می‌نمایند . درصورتی‌که گذاردن درپوش سرسوزن مورداستفاده ضروری است برای گذاردن درپوش به روش یکدستی اقدام نمائید.

 4-پرستار در هنگام انجام تزریقات و رگ گیری ، سفتی باکس را روی ترالی یا سینی تزریقات همراه می‌برد و هرگونه ابزار تیز و برنده را بلافاصله در سفتی باکس دفع می‌نماید .

 5-سرپرستار به‌منظور پیشگیری از سرریز شدن مسائل دفعی ، نظارت می‌کند هنگامی‌که حداکثر  4/3 حجم ظروف مزبور پر شد ،خدمات درب ظرف را بسته و آن را در پسماند عفونی دفع می‌نماید .

6-کارکنان خدمات در حین جابجایی سفتی باکس برای اجتناب از ایجاد صدمه در اثر سرسوزن   Safety Boxپرشده را تحت‌فشار و حرکت ناگهانی قرار نمی‌دهند .

6-سوپروایزر کنترل عفونت نتایج ماهانه مواجهات شغلی را در کمیته کنترل عفونت مطرح و در صورت نیاز مداخلات لازم را مطرح می‌نماید.

سوپروایزر کنترل عفونت گزارش ماهانه مواجهات شغلی را در پایان ماه در فرم مخصوص به مرکز بهداشت گزارش دهی می‌نماید -7

8-کارشناس بهداشت محیط در بازدیدهای دوره‌ای خود وضعیت تفکیک پسماند را ازنظر عدم وجود پسماند تیز و برنده در بخش‌ها ارزیابی می‌نمایند .

 -واحد بهداشت حرفه‌ای و کنترل عفونت بر وضعیت استفاده ایمن از مسائل حفاظت فردی در بخش‌ها نظارت می‌نمایند-9

 -مسئول بخش مسائل حفاظت فردی را در بخش تأمین می‌نماید -10

 -کارکنان مراقبت بهداشتی برحسب موقعیت پیش‌آمده از مسائل حفاظت فردی استفاده می‌نماید .11

  -مسئولین بخش‌ها مسئول پاسخگویی در مورد عدم رعایت تفکیک پسماند در بخش خود می‌باشند .12

13-کارشناس بهداشت حرفه‌ای مرکز آزمایش‌های بدو استخدام را جهت سلامت شغلی و غربالگری بیماری‌ها جهت کارکنان جدیدالورود انجام می‌دهد و نتایج آن توسط پزشک متخصص طب کار بررسی می‌گردد و در صورت نیاز ، فرد جهت انجام آزمون‌های تشخیصی و یا ارجاع به متخصص معرفی می‌شود .

 14-سوپروایزر کنترل عفونت آموزش احتیاطات استاندارد و استفاده ایمن از مسائل حفاظت فردی و اقدامات لازم در مواجهه شغلی را در بدو ورود نیروهای جدید به آن‌ها ارائه می‌نماید .

15-سرپرستار بخش با همکاری سوپروایزر آموزشی و سوپروایزر کنترل عفونت کنفرانس درون بخش در خصوص مواجهه شغلی و رعایت احتیاطات استاندارد جهت آگاهی کارکنان برگزار می‌نماید.

16-کارکنان مراقبت بهداشتی از نحوه انجام کمک‌های اولیه پس از تماس و مواجهه شغلی مطلع هستند و آن را انجام می‌دهند .

17- کارکنان مراقبت بهداشتی در اولین فرصت، محل مواجهه با مایعات بالقوه عفونی را با استفاده از آب معمولی و صابون شستشو می‌دهند .

18-کارکنان مراقبت بهداشتی غشاهای مواجهه یافته را با آب معمولی و فراوان شستشو می‌دهند .

19-کارکنان مراقبت بهداشتی چشم مواجهه یافته را با محلول نرمال سالین یا آب سالم فراوان شستشو می‌دهند و از مالش چشم خودداری می‌کنند .

20-کارکنان مراقبت بهداشتی از هرگونه دست‌کاری و فشردن محل مواجهه خودداری می‌نمایند .

 21-کارکنان مراقبت بهداشتی که با بیمار مبتلا به HIV  و یا منبع نامشخص صرف نظر از آنکه پروفیلاکسی دریافت کرده اند یا نه موارد ذیل را رعایت کنند:

-از اهدای خون ،پلاسما ،اعضائ،بافت،منی و شیردهی اجتناب کنند.

-در طی 6-12 هفته بعد از مواجهه ،هنگام تماس جنسی از کاندوم استفاده شود.

-به عوارض دارویی و احتمال تداخل دارویی توجه شود.

-پایبندی به مصرف صحیح دارو تاکید شود.

-در مواردی که منبع تماس مبتلا به HIV  و هپاتیت C  می باشد. آزمایش HIV Ab  یکسال بعد از مواجهه نیز تکرار شود.

-در مواردی که منبع مواجهه HBS Ag، HCV Ab مثبت بوده موارد ذیل را رعایت کنند::

-از اهدای خون، پلاسما ،بافت و مایع منی پرهیز کند .

-نیاز نیست از حاملگی یا شیردهی ممانعت کند.

-در طی 6-12 هفته بعد از مواجهه ،هنگام تماس جنسی از کاندوم استفاده شود.

-زیر نظر متخصص عفونی آزمایشات دوره ای جهت پیگیری ابتلا و درمان انجام شود.

22-کارکنان مراقبت بهداشتی گزارش حادثه را در نوبت‌های اداری به واحد کنترل عفونت و در نوبت‌های عصر و شب و ایام تعطیل به سوپروایزر بالینی اطلاع می‌دهند .

23-سوپروایزر کنترل عفونت فرم مواجهه شغلی را طراحی و پرینت گرفته و در دفتر پرستاری در دو برگ در دسترس سوپروایزر بالین حاضر در نوبت‌ها قرار داده است.

24-فرد مواجهه یافته در صورت مشخص بودن منبع مواجهه بعد از گرفتن شرح‌حال کامل از بیمار یا همراهیان وی و بررسی پرونده بیمار در صورت مشخص نبودن وضعیت بیمار ازنظر ابتلا به بیماری‌های واگیر و یا نداشتن جواب آزمایش‌های سرولوژی در 3 ماه اخیر ،هر چه سریع‌تر از بیمار  10 - 5 سی‌سی نمونه خون در ظرف آزمایش لخته می‌گیرد .  در   HISآزمایش‌های  HBS Ag، HCV Abو Ab HIV را با قید فوریت ثبت می‌کند و بعد از هماهنگی تلفنی با سوپروایزر آزمایشگاه نمونه خون را به همراه یک فرم تکمیل‌شده مواجهه تحویل آزمایشگاه می‌دهد. لازم به ذکر است فرم دوم مواجهه شغلی را بعد از تکمیل تحویل دفتر پرستاری می‌دهد.

25-فرد مواجهه یافته موظف است دستور تلفنی ارسال آزمایش‌های فوق جهت بیمار را از پزشک معالج بگیرد و در اولین ویزیت به مهر و تائید پزشک برساند.در گزارش پرستاری باید شرح مواجهه و اقدامات انجام‌شده قید شود.

26-سوپروایزر آزمایشگاه نمونه خون بیمار را ازنظر   HBS Agو  HCV Ab و Ab HIV بررسی می‌نماید و در صورت نتیجه آزمایش مثبت را اورژانسی به سوپروایزر کنترل عفونت گزارش می‌دهد.

27- سوپروایزر کنترل عفونت درصورتی‌که وضعیت فرد مواجهه یافته ازنظر  HIV ،HCV ، HBSمشخص نیست آزمایش پایه  HIV Ab ،HCV Ab ،  ، Ab HBs، HBs Ag در اسرع وقت جهت کارکنان مواجهه یافته درخواست و انجام می‌شود.جهت انجام آزمایش ،کارکنان صبح‌ها به کلینیک ویژه مراجعه کنند و قبض هزینه آزمایش را جهت رایگان شدن هزینه به امضا و تائید سوپروایزر کنترل عفونت رسانند و بعد از تائید نهایی مددکاری هزینه آزمایش جهت کارکنان مواجهه یافته با منبع مثبت یا منبع نامشخص رایگان می‌شود.

28-سوپروایزر کنترل عفونت بر اساس نتایج آزمایش‌های منبع مواجهه  اقدامات پیگیری را با صلاحدید متخصص عفونی انجام می دهد (.در صورت منفی بودن منبع مواجهه ازنظر  HIV ،HCV ، HBSتجویز رژیم پیشگیری و یا پیگیری بعدی ضرورت ندارد)

29- درصورتی‌که منبع مواجهه ازنظر هپاتیت  C مثبت گزارش شود  طبق نظر متخصص عفونی مشاوره و آزمایش‌های لازم را به‌صورت پایه و پس‌ازآن به‌صورت متوالی انجام می‌دهد و بافرم ارجاع به مرکز بهداشت ارجاع داده می‌شود. .(پروفیلاکسی و واکسن جهت پیشگیری از ابتلا به هپاتیت C  در حال حاضر موجود نمی‌باشد ولی در صورت تشخیص به‌موقع درمان قطعی دارد)

 30-درصورتی‌که رپید تست HIV و آزمایش HIV مثبت شد و یا بیمار قبلاً مثبت بوده است و یا منبع نامشخص بود ، اطلاع به سوپروایزر کنترل عفونت و  ارجاع به مرکز بیماری‌های رفتاری و مشاوره با متخصص عفونی و شروع پروفیلاکسی داروئی در اسرع وقت( ایدئال 24ساعت اول )

 31- لازم به ذکر است در صورت مثبت شدن رپید تست در مواجهات شغلی مجدداً از رپید تست استفاده نکنید و نمونه خون بیمار جهت آزمایش‌های سرولوژی با هماهنگی با سوپروایزر کنترل عفونت و مرکز بیماری‌های رفتاری به آزمایشگاه مرکز بهداشت ارسال می‌شود و فرد مواجهه یافته جهت مشاوره و شروع پروفیلاکسی در ساعات اداری به مرکز بیماری‌های رفتاری واقع در میدان نبوت ارجاع داده می‌شود. در ایام تعطیلات و نوبت عصر و شب با مرکز بهداشت شهرستان واقع در 32متری   شهید بهشتی تماس گرفته و حضوری جهت دریافت مشاوره و داروی پروفیلاکسی مراجعه کنند.شماره تماس مرکز بهداشت مراجعه کنند.

شماره تماس مرکز بهداشت شهرستان:36621863  025 -شماره تماس مرکز بیماری‌های رفتاری :38618700 025می‌باشد.

32- درصورتی‌که منبع مواجهه ازنظر هپاتیت  B مثبت ولی تیتر آنتی‌بادی فرد مواجهه یافته بالای  10باشد نیاز به اقدام خاصی نیست اما در صورتی که فرد مواجهه یافته تیتر پایین‌تر از 10دارد و مبتلابه هپاتیت B نیست ( Hbs Ang منفی ) مشاوره با متخصص عفونی و تزریق ایمنوگلوبولین و واکسیناسیون انجام  شود .

همچنین درصورتی‌که فرد مصدوم   Non responderباشد پس از هر بار تماس شغلی با بیمار مبتلا یا ناقل هپاتیت B و مواجهه با منبع نامشخص مشاوره با متخصص عفونی  انجام‌شده و در صورت اطمینان از  Hbs  Ang منفی تزریق ایمنوگلوبولین و واکسن هپاتیت B انجام شود.

*جهت دریافت ایمنوگلوبین و واکسن هپاتیت B  پرونده سرپایی اورژانس تشکیل شود و پروفیلاکسی فوق با دستور متخصص عفونی یا طب اورژانس تزریق  شود.هزینه آزمایش و پروفیلاکسی کارکنان با تائید سوپروایزر کنترل عفونت و مددکاری رایگان می‌شود.

*  فرد مواجهه یافته با منبع نامشخص به مرکز بیماری‌های رفتاری جهت مشاوره و در صورت نیاز شروع پروفیلاکسی ارجاع می‌شود.

 33- اگر فرد مواجهه یافته یک دوره واکسن دریافت کرده و تیتر آنتی‌بادی یک‌بار چک کرده و بالای  10 بوده نیازی به چک مجدد تیتر آنتی بادی ندارد زیرا مقاومت سلولی ایجادشده است و باوجود ایمنی سلولی احتمال دارد تیتر آنتی‌بادی کمتر از  10 باشد ولی فرد ایمنی سلولی  دارد.

 34- واکسن هپاتیت   Bبه‌صورت عضلانی در عضله دلتوئید در سه نوبت 0و1و 6ماه تزریق گردد.

35- 40 روز پس از پایان واکسیناسیون انجام سرولوژی   HBS Abجهت اطمینان از پاسخ ایمنی لازم است.

اشخاصی که به سری اول واکسیناسیون پاسخ ایمونولوژیک نداده‌اند و تیتر Ab کمتر از 10باشد اولاً ازنظر  HBS Agبررسی و در صورت منفی بودن مجدداً سه نوبت دوز واکسن را دریافت کند و اگر مجدداً نیز بعد از پایان واکسیناسیون سری دوم سرولوژی آن منفی ویا زیر  10 باشد باید بعد از هر بار تماس شغلی با بیمار آنتی‌ژن مثبت ، HBIG در دو نوبت بافاصله یک ماه و یا یک نوبت HBIG به همراه واکسن دریافت کنند.

اگر کارکنانی به دنبال مواجهه شغلی  HBIG به همراه واکسن دریافت کرده باشد چک آنتی‌بادی برای  3-6ماه بعد از دریافت باید انجام شود چراکه اگر زودتر چک شود   Anti HBSموجود در سرم ممکن است ناشی از   Ab  پاسیو به دلیل  HBIG باشد.

زمان تجویز  HBIGدر زودترین زمان ممکن و حداکثر  7 روز می‌باشد.

استفاده از رپید تست جهت بیمار جهت اطلاع سریع از وضعیت ابتلای بیمار به  HIVمی‌باشد.رپید تست در دفتر پرستاری موجود است.

نحوه استفاده از رپید تست:

بعد از پوشیدن دستکش و ضدعفونی پوست بیمار، به‌وسیله لانست یک قطره از خون بیمار را توسط لوله موئینه بر روی قسمت گرد مشخص شده روی رپید تست بریزید و سپس 4قطره بافر (توجه به دستورالعمل شرکت سازنده در مورد تعداد قطرات موردنیاز) را با دقت روی خون آرام  در قسمت مشخص بریزید.دقت کنید ظرف حاوی قطره بافر آلوده نشود.سپس رپید تست را به مدت  15-20دقیقه روس سطح مسطح قرار دهید.اگر خط کنترل  Cرنگی شد تست سالم و جواب تست منفی است.اگر خط  C و خط 1 رنگی شد بیمار مبتلابه  نوع 1 HIV  می‌باشد. اگر خط  C و خط 2 رنگی شد بیمار مبتلابه  نوع 2 HIV می‌باشد. اگر خط C  رنگی نشد تست خراب است و مجدداً از رپید تست دیگری استفاده نمایید.

دستورالعمل‌های کنترل عفونت | مجتمع آموزشی پژوهشی درمانی خیّرین سلامت