راهنمای مراقبت‌های عمل جراحی سزارین

سزارین چیست ؟ 

یک نوع زایمان غیرطبیعی است که در آن نوزاد با ایجاد برش جراحی بر روی پوست شکم عضلات زیر آن و دیواره رحم خارج می‌گردد .

شرایط ضروری انجام عمل سزارین :

            درصورتی‌که فرد قبلاً سزارین کرده باشد .      

             زمانی که جنین در رحم مدفوع کرده باشد .

            زجر جنین در سن بالای 24 هفته                   

            جفت زودتر از وقت خود از دیواره رحمی جدا شود .

            سختی زایمان مانند توقف زایمانی ، عدم تناسب سر جنین با لگن مادر .

            بند ناف فشرده شود و راه آن بسته شود .          

            دوقلویی وقتی‌که جنین اول با نمایش سر نباشد .

            جنین بزرگ‌تر از 5/4 کیلوگرم            

            نمایش نوزاد نچرخیده باشد و پا یا باسن او به سمت پایین باشد .

مراقبت بعد از سزارین :

1- تا 24 ساعت بعد از زایمان ممکن است خونریزی داشته باشید و به‌تدریج از حجم خونریزی کاسته شود .

2-به‌اندازه کافی راه بروید، راه رفتن به جلوگیری از یبوست و لخته شدن خون در پاها کمک می‌کند.

3-هنگام راه رفتن ،سرفه و تنفس عمیق ، محل بخیه را با دست یا بالش گرفته تا از درد ناحیه عمل جلوگیری کند.

4-سعی کنید در فواصل فعالیت استراحت کافی داشته باشید، استراحت مفید به بهبود شما کمک می‌کند.

5- از نشستن طولانی‌مدت روی صندلی و انداختن پاها روی یکدیگر و بی‌حرکتی اجتناب نمایید.

6-به‌صورت مرتب از هر دو سینه به نوزاد شیر بدهید و قبل از شیردهی دست‌ها را با آب و صابون شسته و برای تمیز کردن سینه‌ها فقط از آب ساده استفاده کنید.

7-درد محل عمل و درد ناشی از انقباضات رحم در پی شیردهی ممکن است احساس شود، این درد به علت برگشت رحم به حالت قبل از حاملگی است و با مصرف مسکن طبق تجویز پزشکمی شود.

8- روز دوم بعد از عمل جراحی ، پانسمان را برداشته و دوش بگیرید و روی زخم را باز بگذارید .

9- زیر خود را  خشک نگه‌دارید، از مرطوب شدن آن پرهیز کنید و روزانه آن را تعویض کنید، از لباس‌های زیر نخی استفاده و از پوشیدن لباس زیر حاوی الیاف مصنوعی و شلوارهای تنگ و پلاستیکی خودداری کنید . 

10-داروها و آنتی‌بیوتیک‌های خود را به‌طور کامل مصرف کنید.

11- برای به دست آوردن تناسب‌اندام با اجازه پزشک می‌توانید ورزش کردن را از روز دهم پس از زایمان آغاز کنید. چون به نوزاد خود شیر می‌دهید نمی‌توانید رژیم لاغری بگیرید ولی می‌توانید با کاهش مصرف  چربی‌ها ، شیرینی‌ها و جایگزینی میوه ، سبزی و پروتئین در غذاهای روزانه خود به کالری و انرژی لازم برای تغذیه فرزند خود دست‌یابید .

در چه شرایطی به پزشک مراجعه نمایید :

1-در صورت ایجاد علائمی مانند تب بالای 38 درجه ، لرز ، احساس درد ، قرمزی ، تورم یا احساس‌گرمی در محل جراحی فوری به پزشک مراجعه نمایید .

2-در زمان تعیین‌شده توسط پزشک و حداکثر 7 تا 10 روز بعد از عمل سزارین جهت کشیدن بخیه‌ها به پزشک مراجعه نمایید .

فعالیت بعد از سزارین :

            از زور زدن ، بلند کردن اجسام سنگین‌تر از وزن نوزاد و رانندگی تا زمانی که پزشک توصیه کرده است خودداری کنید . (8 هفته)

            6 تا 4 هفته بعد از زایمان بهتر است از انجام مقاربت خودداری کنید 

            سه هفته پس از سزارین از یک روش جلوگیری مطمئن استفاده کنید .

 ورزش‌های بعد از زایمان

ورزش نه‌تنها می‌توانند به شما در کاهش وزن و بازیابی توان بدنی خود کمک کنند، بلکه انجام ورزش‌های کف لگن )تمرین کگل( در ترمیم زخم‌های نواحی واژن و پرینه، تقویت عضلات کف لگن و درنهایت تنگ شدن واژن بعد از زایمان طبیعی تأثیر شگرفی خواهند داشت.

تمرین اول

            به پشت دراز بکشید و زانوها را خم‌کنید و کف پاها را صاف روی زمین قرار دهید.

            عضلات واژن و شکم را سفت کنید؛ به شکلی ‌که انگار می‌خواهید هنگام ادرار کردن جریان آن را قطع کنید.

            ۱۰ ثانیه نگه‌دارید و سپس رها کنید.

تمرین دوم

            به پشت دراز بکشید و زانوها را خم‌کنید و کف پاها را صاف روی زمین و دست‌ها را کنار بدن قرار دهید.

            عضلات کف لگن و شکم را سفت کنید

            باسن را از زمین بلند کنید

             ۱۰ ثانیه نگه‌دارید و سپس رها کنید.

تمرین سوم

            به پشت دراز بکشید و زانوها را خم‌کنید و کف پاها را صاف روی زمین و دست‌ها را کنار بدن قرار دهید

            دم عمیق انجام دهید و با بازدم و بدون جدا شدن شانه‌ها از زمین زانوها را به سمت راست چرخانده و چند ثانیه نگه‌دارید و این حرکت را در سمت چپ نیز انجام دهید.               

تمرین چهارم

            به پشت دراز بکشید.دست‌ها را کنار بدن قرار دهید.

            به همراه دم پای راست را از زانو خم کرده و با بازدم پا را از ناحیه باسن از زمین جدا کرده  روی پای چپ قرار چند ثانیه نگه‌دارید و این حرکت را در سمت مقابل نیز انجام دهید.

تمرین پنجم

            به پشت دراز بکشید.دست‌ها را کنار بدن قرار دهید

            به همراه دم دست‌ها را به‌صورت نود درجه بالابرده و با بازدم کنار بدن قرار دهید حین انجام ورزش کشیدگی در عضلات پشت شانه و دست‌ها را احساس کنید.

تمرین ششم

            شنا رفتن یک روش خوب برای تقویت عضلات بالاتنۀ موردنیاز برای بغل کردن نوزاد است.

            روی چهار دست‌وپا قرار بگیرید؛ طوری که زانوها مستقیم زیر لگن و دست‌ها کمی بیشتر از عرض شانه باز باشد.

            پشت خود را صاف نگه‌دارید و شکمتان را منقبض کنید.

            به‌آرامی آرنج‌های خود را خم و سپس دوباره صاف کنید.

            به شکل طبیعی نفس بکشید و هنگام صاف کردن آرنج‌ها، آن‌ها را قفل نکنید.

            عضلات شکم خود را درگیر نگه‌دارید و لازم نیست بدن خود را تا روی زمین پایین بیاورید.

            تمامی این تمرینات را در سه نوبت و هر نوبت، ۱۰ تا ۱۲ بار تکرار کنید.

            توجه داشته باشید که حین همه تمرینات نفس عمیق کشیده و عضلات شکم و لگن خود را منقبض کنید.

رژیم غذایی بعد از سزارین :

تا سه روز از مصرف غذاهای نفاخ و دیرهضم مثل حبوبات، میوه، آبمیوه خام و کارخانه‌ای خودداری و جهت جلوگیری از یبوست رژیم غذایی پر فیبر مثل گوشت یا مرغ کبابی یا آب پز،سبزی‌های پخته، روغن‌زیتون، انجیر خشک خیس کرده و مایعات فراوان مصرف کنید.

مراقبت بعد از زایمان | مجتمع آموزشی پژوهشی درمانی خیّرین سلامت

با آرزوی سلامتی و شادابی

واحد آموزش سلامت

مجتمع آموزشی درمانی خیّرین سلامت قم