سکته مغزی چیست
سکته مغزی زمانی اتفاق می‌افتد که عروق خونی مغز پاره شده و یا انسداد عروق در این بافت گسترش یابد. در صورت عدم درمان سریع سلول‌های مغز سریعاً از بین می‌روند که نتیجه آن می‌تواند ایجاد ناتوانی‌های جدی و حتی مرگ باشد.
علائم سکته مغزی چیست؟
اگر ما یا یکی از نزدیکانمان دچار سکته مغزی شد، لازم است توجه خاصی به زمان شروع علائم داشته باشیم، بعضی از درمان‌ها در صورتی بیشترین تأثیر را خواهند داشت که بلافاصله بعد از ایجاد سکته مغزی تجویز شوند.
⚡ بی‌حسی، ضعف و یا فلج در صورت، بازوها و پاها به‌ویژه در یک سمت بدن ( سعی کنید هر دو دست خود را هم‌زمان بلند کرده و روی سرخود قرار دهید، اگر یکی از دست‌ها شروع به افتادن کرد، احتمالاً دچار سکته مغزی شده‌اید. همچنین، ممکن است یک سمت دهان هنگام خنده دچار افتادگی شود.)
⚡ تغییر ناگهانی در دید یک یا هر دو چشم مانند تاری دید ناگهانی
⚡ مشکل در بلع
⚡ سردرد ناگهانی و شدید با علت ناشناخته، این سردرد تا جایی شدت دارد که ممکن است همراه سرگیجه، منگی، حالت تهوع و گاه تغییر در سطح هوشیاری باشد.
⚡ مشکلات ناگهانی درراه رفتن، تعادل و سرگیجه، ممکن است بلنگید و یا تعادل خود را از دست بدهید. همچنین، ممکن است به‌طور ناگهانی درک خود را از مکان یا جایی که در آنجا قرار دارید، از دست بدهید.
⚡ سردرگمی، احتمال گیجی ، بیان نامفهوم لغات یا اشکال در فهم کلمات .
⚡ برهم خوردن تعادل بدن به‌طور ناگهانی که احتمالاً باحالت تهوع، استفراغ، تب و سکسکه همراه است
انواع سکته مغزی
1️⃣ سکته مغزی ناشی از قطع جریان خون یا سکته مغزی ایسکمیک
سکته مغزی یک اورژانس پزشکی است و درمان آن باید بلافاصله انجام شود، اقدامات سریع می‌تواند میزان تخریب مغزی را کاهش داده و از عوارض بعدی جلوگیری کند. سکته مغزی ایسکمیک متداول‌ترین نوع سکته مغزی است. تقریباً از هر 10 مورد سکته مغزی، 9 مورد از آن سکته ایسکمیک است که دلیل آن ایجاد لخته خون در عروق داخلی مغز است. لخته خون ممکن است در نقطه‌ای خاص گسترش‌یافته و یا از سایر نقاط بدن به مغز رسیده باشد. چنانچه سرخرگ خون رسان به مغز بسته شود این نوع از سکته مغزی رخ می‌دهد. سکته مغزی هنگامی اتفاق می‌افتد که جریان خون قسمتی از مغز کاهش‌یافته یا قطع شود. این امر باعث می‌شود که رسیدن اکسیژن و مواد غذایی به مغز مختل شود. در این حالت، سلول‌های مغزی در عرض چند دقیقه از بین می‌روند.
2️⃣ سکته مغزی ناشی از خونریزی یاهموراژیک
این نوع از سکته مغزی که کمتر متداول است بیش از سایر انواع سکته مغزی به مرگ منجر می‌شود. سکته مغزی هموراژیک زمانی رخ می‌دهد که عروق خونی تضعیف‌شده و پاره شوند که نتیجه آن خونریزی داخلی مغز است.
خونریزی مغزی در شرایط مختلفی که مغز را تحت تأثیر قرار می‌دهند، اتفاق می‌افتد.
شرایطی که با سکته مغزی ناشی از خونریزی در ارتباط هستند، عبارت‌اند از:
⭕ فشارخون بالای کنترل نشده
⭕ استفاده بیش‌ازحد از داروهای ضد انعقاد
⭕ نقص‌های مادرزادی عروق مغزی، مانند آنوریسم
⭕ ضربه‌مغزی مانند ضربه‌های ناشی از تصادف اتومبیل
⭕ تجمع غیرطبیعی پروتئین‌ها در جداره رگ‌های مغزی که باعث ضعف دیواره عروق مغز می‌شود.
3️⃣ سکته مغزی ایسکمیک گذرا (TIA )
درواقع سکته مغزی ناقص که بعضاً به آن سکته مغزی کوچک نیز گفته می‌شود، است و در اثر گرفتگی عروق خونی رخ می‌دهد. این نوع حمله‌ها نیز مانند سکته مغزی ناشی از قطع جریان خون، به دلیل اختلال گذرا در خون‌رسانی به قسمتی از مغز اتفاق می‌افتند و ممکن است حتی به کوتاهی ۵ دقیقه بروز کنند. اگرچه حمله ایسکمیک گذرا باعث آسیب دائمی مغز نمی‌شود ولی منجر به بروز علائم سکته مغزی که چند دقیقه و یا حتی چند ساعت به طول می‌انجامد می‌شود. سکته ایسکمیک گذرا می‌تواند به‌عنوان علامت هشداری برای وقوع سکته مغزی اصلی محسوب شود ازاین‌رو نباید از این حالت چشم‌پوشی کرد. اگر علائم سکته مغزی را مشاهده کردیم، حتی اگر موقت بوده و به‌طور کامل از بین رفته باشند، لازم است به پزشک مراجعه کنیم تا مراقبت‌های لازم پزشکی برای ما در نظر گرفته شود.
چنانچه گمان می‌کنید سکته مغزی کوتاهی را پشت سرگذاشته‌اید بلافاصله به پزشک مراجعه نمایید تا احتمال بروز سکته مغزی اصلی به حداقل تقلیل یابد.
اگر در نزدیکانتان این علائم را دیدید، سریع فکر کنیم و موارد زیر را انجام دهید:
⚠️ صورت: از بیمار بخواهید لبخند بزند، آیا یک‌طرف صورت افتادگی دارد؟
⚠️ بازوها: از بیمار بخواهید که هر دو بازوی خود را بالا بیاورد، آیا یک بازو به سمت پایین منحرف می‌شود؟ یا یک بازو توانایی بالا آمدن ندارد؟
⚠️ تکلم: از بیمار بخواهید یک عبارت ساده را تکرار کند، آیا کلمات او نامفهوم است؟
اگر هرکدام از این علائم را مشاهده کردیم، بلافاصله با اورژانس تماس بگیریم.
اگر سکته مغزی یا حمله ایسکمیک گذرا(TIA) داشته‌اید، این اقدامات می‌تواند به جلوگیری از سکته مجدد کمک کند. مراقبت‌های بعدی که در بیمارستان و پس‌ازآن دریافت می‌کنید نیز ممکن است در این امر نقش داشته باشند.
بسیاری از راهکارهای پیشگیری از سکته مغزی همان راهکارهای پیشگیری از بیماریهای قلبی است. به‌طورکلی، توصیه‌های سبک زندگی سالم شامل موارد زیر است:
⚠️ کنترل پرفشاری خون: این کار، یکی از مهم‌ترین کارهایی است که می‌توانیم برای کاهش خطر سکته مغزی انجام دهیم. اگر سکته مغزی کرده‌ایم، کاهش فشارخون می‌تواند به جلوگیری از حمله ایسکمیک گذرا یا سکته مجدد کمک کند. تغییر سبک زندگی سالم و داروها اغلب برای درمان پرفشاری خون استفاده می‌شوند.
⚠️ کاهش میزان کلسترول و چربی اشباعشده در رژیم غذایی ما: مصرف کمتر کلسترول و چربی، به‌ویژه چربی‌های اشباع و چربی‌های ترانس، ممکن است تجمع چربی در عروق ما را کاهش دهد. اگر فقط با تغییر در رژیم غذایی نتوانیم کلسترول خود را کنترل کنیم، پزشک ممکن است دارویی برای کاهش کلسترول ما تجویز کند.
⚠️ ترک مصرف دخانیات: سیگار کشیدن خطر سکته را برای افراد سیگاری و افراد غیر سیگاری که در معرض دود سیگار هستند، افزایش می‌دهد. ترک مصرف دخانیات خطر سکته را کاهش می‌دهد.
⚠️ مدیریت دیابت: رژیم غذایی، ورزش و کاهش وزن می‌تواند به ما کمک کند تا قند خون خود را در یک حد سالم نگه‌داریم. اگر به نظر نمی‌رسد عوامل سبک زندگی برای کنترل دیابت کافی باشد، پزشک ممکن است داروی دیابت را برای ما تجویز کند.
⚠️ حفظ وزن سالم: اضافه‌وزن در سایر عوامل خطر سکته مغزی، مانند پرفشاری خون، بیماریهای قلبی عروقی و دیابت نقش دارد.
⚠️ رژیم غذایی غنی از میوه و سبزی‌ها: یک رژیم غذایی حاوی پنج وعده یا بیشتر از میوه‌ها یا سبزی‌ها روزانه می‌تواند خطر سکته مغزی را کاهش دهد. رژیم مدیترانه‌ای که بر روغن‌زیتون، میوه، آجیل، سبزی‌ها و غلات کامل تأکید دارد، ممکن است مفید باشد.
⚠️ ورزش منظم: ورزش‌های هوازی از بسیاری جهات خطر سکته را کاهش می‌دهند. ورزش می‌تواند فشارخون ما را کاهش دهد، سطح کلسترول خوب بدن را بیشتر کند و سلامت کلی عروق خونی و قلب را بهبود بخشد. همچنین، به ما در کاهش وزن، کنترل دیابت و کاهش استرس کمک می‌کند. به‌تدریج زمان ورزش خود را تا حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی متوسط -مانند پیاده‌روی، آهسته دویدن، شنا یا دوچرخه‌سوار – در بیشتر روزهای هفته افزایش دهیم.
⚠️ درمان آپنه انسدادی خواب ( OSA): آپنه انسدادی خواب، یک اختلال خواب است که باعث می‌شود تنفسمان برای مدت کوتاهی در طول خواب متوقف شود. درصورتی‌که علائم را داشته باشیم، پزشک ممکن است توصیه کند یک مطالعه خواب بر روی ما انجام شود. درمان OSA شامل دستگاهی است که از طریق یک ماسک فشار مثبت، راه هوایی ایجاد می‌کند تا راه هوایی ما را هنگام خواب باز نگه دارد.
⚠️ پرهیز از نوشیدن الکل
⚠️ پرهیز از مصرف مواد مخدر مانند کوکائین و آمفتامین
اگر سکته مغزی ایسکمیک یا TIA داشته‌اید، پزشک ممکن است مجدداً داروهایی را برای کاهش خطر ابتلا به سکته مغزی توصیه کند. این داروها شامل موارد زیر است:
⚪ داروهای ضد پلاکت: پلاکت‌ها سلول‌هایی در خون ما هستند که لخته ایجاد می‌کنند. داروهای ضد پلاکت، مانع چسبندگی و لخته شدن این سلول‌ها می‌شود. متداول‌ترین داروی ضد پلاکت «آسپرین» است. همچنین، ممکن است پزشک ترکیبی از دوز پایین آسپرین و داروی ضد پلاکت دی پیریدامول را برای کاهش خطر لخته شدن خون در نظر بگیرد.
بعد از TIA یا سکته مغزی جزئی، ممکن است پزشک برای مدت‌زمان طولانی آسپرین و داروی ضد پلاکت مانند کلوپیدوگرل (پلاویکس) به ما بدهد تا خطر سکته مجدد را کاهش دهد. اگر نمی‌توانیم آسپرین مصرف کنیم، پزشک ممکن است کلوپیدوگرل را به‌تنهایی تجویز کند.
⚪ داروهای ضد انعقاد خون: این داروها لخته شدن خون را کاهش می‌دهند. هپارین یک داروی ضد انعقاد سریع‌الاثر است و ممکن است برای مدت کوتاهی در بیمارستان استفاده شود.
وارفارین ضد انعقادی است که سرعت اثر کمتری دارد و ممکن است در طولانی‌مدت استفاده شود. وارفارین یک داروی قدرتمند رقیق‌کننده خون است، بنابراین باید دقیقاً طبق دستورالعمل آن را مصرف کرده و عوارض جانبی آن را کنترل کنیم. همچنین، برای کنترل اثرات وارفارین لازم است آزمایش خون منظم داشته باشیم.
در حال حاضر داروهای رقیق‌کننده خون (داروهای ضد انعقاد خون) جدیدتری برای جلوگیری از سکته مغزی در افرادی که خطر سکته مغزی در آن‌ها بالا است، در دسترس قرار دارند. این داروها کوتاه اثرتر از وارفارین هستند و معمولاً به آزمایش خون منظم یا کنترل توسط پزشک نیاز ندارند. این داروها همچنین با خطر کمتر عوارض خونریزی همراه هستند.
✍️ درصورتی‌که سکته مغزی ایسکمیک و یا سکته مغزی گذرا باشد مراحل و گزینه‌های درمانی به‌صورت زیر هستند
⚫ دارودرمانی وریدی اورژانسی
⚫ جراحی آندووسکولار اورژانسی شامل تزریق مستقیم دارو به محل سکته در مغز، و / یا تخلیه لخته از مغز با استنت
⚫ جراحی اندارترکتومی کاروتید (سرخرگ) برای برداشته پلاک‌ها مسدودکننده عروق
⚫ آنژیوپلاستی و استنت
✍️ درصورتی‌که سکته مغزی هموراژیک باشد، مراحل و گزینه‌های درمانی عبارت‌اند از:
⚫ دارودرمانی اورژانسی کنترل فشارخون، تشنج، و خونریزی مغزی
⚫ جراحی تخلیه خون و ترمیم عروق
⚫ جراحی کلیپس گذاری
⚫ جراحی تخلیه AVM
⚫ رادیو سرجری استریو تاکتیک (رادیوتراپی برای ترمیم بدشکلی عروق مغزی)
علت وقوع سکته مغزی چیست؟
از متداول‌ترین علل سکته مغزی سخت شدن دیواره شریان‌های خونی مغز است که به دلیل ایجاد پلاک‌های چربی، کلسترول، کلسیم و سایر مواد فضای کمتری برای عبور خون در عروق باقی گذاشته و از انعطاف عروق می‌کاهد. لخته خون ممکن است سبب مسدود شدن عروق خونی غیرقابل انعطاف و بروز سکته مغزی ایسکمیک شود. عامل اصلی سکته مغزی هموراژیک در اکثر موارد عدم درمان فشارخون بالاست که سبب انفجار رگ‌های خونی ضعیف می‌شود.
عوامل خطرزای ابتلا به سکته مغزی
عوامل متعددی می‌توانند خطر ابتلا به سکته مغزی را افزایش دهند. برخی از عوامل زمینه‌ای وقوع سکته مغزی قابل‌کنترل نیستند. عواملی مانند سابقه خانوادگی، جنسیت، افزایش سن و همچنین نژاد در میزان احتمال وقوع سکته مغزی دخیل هستند.
سوابق فردی بیمار
◼️◾▪️ سابقه بیماری: برخی از عوامل و بیماریهای زمینه‌ای ارتباط نزدیکی با وقوع سکته مغزی دارند. این عوامل عبارت‌انداز:
◼️◾▪️ بیماری عروق کرونر
◼️◾▪️ بیماری درون جمجمه‌ای
◼️◾▪️ نارسایی قلبی
◼️◾▪️ بیماری عروق مغزی
◼️◾▪️ آنوریسم مغز
◼️◾▪️ ضربان قلب نامنظم
◼️◾▪️ نقایص مادرزادی قلب
◼️◾▪️ دیابت
◼️◾▪️ ناهنجاری شریانی
◼️◾▪️ عفونت یا التهاب قلب
◼️◾▪️ کم‌خونی سلول داسی شکل
◼️◾▪️ بارداری
◼️◾▪️ بیماری خود ایمنی
◼️◾▪️ سرطان
◼️◾▪️ سابقه سکته مغزی
عوامل خطرزای قابل‌درمان برای سکته مغزی عبارت‌انداز:
✍️ عوامل خطرزای مربوط به سبک زندگی
◻️◽▫️ افزایش وزن یا چاقی
◻️◽▫️ بی‌تحرکی
◻️◽▫️ مصرف بیش‌ازحد الکل
◻️◽▫️ مصرف مواد مخدر مانند کوکائین و متامفتامین
✍️ عوامل خطرزای طبی
◻️◽▫️ پرفشاری خون
◻️◽▫️ استعمال فعال یا غیرفعال دخانیات
◻️◽▫️ کلسترول بالا
◻️◽▫️ دیابت
◻️◽▫️ آپنه خواب انسدادی (توضیحات آن را در ادامه باهم می‌خوانیم.)
◻️◽▫️ بیماریهای قلبی-عروقی مانند نارسایی قلب، عفونت‌های قلب یا آریتمی قلبی
◻️◽▫️ سابقه سکته مغزی در خانواده
✍️ سایر عوامل مرتبط با ریسک بالا
◻️◽▫️ سن: افراد بالای 55 سال ریسک بیشتری نسبت به افراد جوان‌تر دارند
◻️◽▫️ جنسیت: مردها ریسک بیشتری دارند. خانم‌ها معمولاً در سنین بالاتر دچار سکته مغزی می‌شوند، ولی احتمال مرگ‌ومیر در خانم‌ها بیشتر از آقایان است.
◻️◽▫️ هورمون‌ها: استفاده از قرص‌های ضدبارداری یا هورمون‌های حاوی استروژن، ریسک سکته مغزی را بالا می‌برند.
باوجوداینکه سکته مغزی بیشتر در افراد بزرگ‌سال و در سنین میان‌سالی و کهن‌سالی رایج است، گاهی در موارد نادر شاهد بروز استروک در کودکان و افراد جوان هستیم. سکته مغزی لزوماً درنتیجه وجود عوامل و بیماریهای زمینه‌ای رخ نمی‌دهد و پیش از اتخاذ هرگونه روش درمانی باید علت و ریشه آن مشخص شود. گاهی عواملی مانند صرع و تشنج باعث بروز علائم سکته مغزی در جوانان می‌شود. استروک در کودکان بیشتر از نوع ایسکمیک یا انسدادی است.
☘️ گیاهان و خوراکی‌های مناسب برای درمان و پیشگیری از سکته مغزی ☘️
☘️ سیر: سیر با کاهش فشارخون و کلسترول مانع از سکته مغزی ایسکمیک می‌شود و همچنین سیر به‌عنوان یک ضد انعقاد عمل می‌کند.
☘️ زنجبیل: زنجبیل سبب کاهش کلسترول می‌شود، گردش خون را بهبود می‌بخشد این گیاه که رقیق‌کننده خون است مانع از لخته شدن خون می‌شود.
☘️ موز: مطالعات نشان می‌دهد که سطح پتاسیم موجود در موز باعث کاهش خطر سکته مغزی می‌شود
☘️ زردچوبه: کورکومین موجود در زردچوبه نیز سبب جلوگیری از لخته شدن خون می‌شود. زردچوبه همچنین دارای خواص ضدالتهابی قوی می‌باشد.
تأثیر رژیم غذایی در سکته مغزی
پیروی کردن از رژیم غذایی نامناسب می‌تواند خطر بروز سکته مغزی را افزایش دهد. مصرف بیش‌ازاندازه چربی و کلسترول می‌تواند سبب کاهش انعطاف عروق خونی شود. ازاین‌رو با پیروی کردن از رژیم غذایی غنی از سبزی‌ها، میوه، غلات و ماهی می‌توان از بروز سکته مغزی پیشگیری کرد.
درمان بلافاصله بعد از حمله
در صورت وقوع سکته مغزی ایسکمیک مناسب‌ترین درمان تجویز داروی ضد لخته خون است. این داروها زمانی مؤثر هستند که حداکثر 3 ساعت پس از سکته مغزی مصرف شوند. درمان فوری شامل کنترل فشارخون، خونریزی و تورم مغز است.
صدمات بلندمدت سکته مغزی
میزان صدمات وارده به افراد و کاهش توانایی آن‌ها به‌شدت سکته مغزی و سرعت عمل در درمان بستگی دارد. نوع صدمه و آسیب، وابسته به ناحیه متأثر در مغز است.
از متداول‌ترین مشکلات درنتیجه سکته مغزی می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
✔️ بی‌حسی
✔️ ازکارافتادن دست‌وپا
✔️ از بین رفتن توانایی راه رفتن
✔️ ناتوانی در بلع غذا
✔️ ناتوانی در سخن گفتن
مشکلات می‌توانند دائمی و ماندگار باشند اما با اتخاذ روش‌های درمانی مناسب می‌توان بسیاری از توانایی‌های فرد را به وی بازگرداند.
خبر خوب اینکه در حال حاضر در جهان تعداد کمتری از انسان‌ها به علت سکته مغزی می‌میرند.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر در ما علائم و نشانه‌های سکته مغزی ظاهر شد، حتی اگر احساس می‌کنیم که علائم کاملاً از بین رفته است، بدون اتلاف وقت به پزشک مراجعه کنیم.
به‌منظور تشخیص قطعی سکته مغزی، شدت، و ابعاد تأثیر آن آزمایش‌های مختلفی صورت می‌گیرد که عبارت‌اند از
☄️ آزمایش خون:
پزشک شما ممکن است آزمایش‌های خونی مختلفی را برای سنجش سطح قند خون، عفونت‌های احتمالی، پلاکت و سرعت انعقاد خون انجام دهد.
MRI سی‌تی‌اسکن و☄️
تصویربرداری MRI و سی‌تی‌اسکن می‌تواند تصویر دقیق و شفافی از میزان آسیب و نقاط آسیب‌دیده مغز ارائه کند و به پزشک در اتخاذ راهکار درمانی مناسب کمک زیادی کند.
☄️ الکتروکاردیوگرام (نوار قلب)
یکی از روش‌های تشخیص رایج سکته مغزی، آزمایش EKG است. این آزمایش، فعالیت الکتریکی قلب ، و ریتم آن را ثبت می‌کند. تشخیص عارضه‌های قلبی به شناسایی علت سکته مغزی و پیشگیری از وقوع عارضه‌های بعدی کمک می‌کند.
☄️ آنژیوگرافی مغزی
یکی دیگر از آزمایش‌هایی که پزشک شما ممکن است پس از دچار شدن به سکته مغزی تجویز کند، آنژیوگرافی است. در این روش، پزشک با استفاده از یک دوربین کوچک، میزان گرفتگی عروق را به‌طور دقیق بررسی می‌کند.
☀️☀️☀️ آموزش به بیمار و همراه ☀️☀️☀️
ﻣﺮاﻗﺒﺖ در ﻣﻨﺰل
❤️ ﺟﻬﺖ ﺷﺮوع ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺑﯿﻤﺎر را در وﺿﻌﯿﺖ کاملا ﻧﺸﺴﺘﻪ ﻗﺮار دﻫید.
❤️ از رژﯾﻢ ﭘﺮ ﻓﯿﺒﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﯿﻮه و ﺳﺒﺰی ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﺎﯾﻌﺎت ﻓﺮاوان در ﺻﻮرت ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﻣﻤﻨﻮﻋﯿﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﺪ زﯾﺮا کم‌تحرکی ﻋﺎﻣﻞ ﯾﺒﻮﺳﺖ اﺳﺖ.
❤️ وعده‌های ﻏﺬاﯾﯽ را در ﺣﺠﻢ ﮐﻢ و ﺗﻌﺪاد زﯾﺎد ﺣﺪود 6-5 وﻋﺪه اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻨﯿﺪ.
❤️ از رژﯾﻢ ﻏﺬاﯾﯽ کم‌چرب و کم‌نمک اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﺪ.
❤️ اندام‌های آسیب‌دیده را به‌طور غیرفعال ورزش دﻫﯿﺪ و 5-4 دﻗﯿﻘﻪ در روز در ﻣﺤﺪوده ﺣﺮﮐﺘﯽ ﮐﺎﻣﻞ، آن‌ها را ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ درآورید. ﻣﺮاﻗﺐ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﮐﻪ حرکت‌ها ﺷﺪﯾﺪ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﭼﻮن ﺑﺎﻋﺚ آﺳﯿﺐ ﺑﻪ ﻋﻀﻮ و ﺣﺘﯽ دررﻓﺘﮕﯽ می‌شود.
❤️ درصورتی‌که در ﯾﮏ ﻋﻀﻮ ﺑﯿﻤﺎر ﺿﻌﻒ اﻧﺪام وﺟﻮد دارد ﺑﯿﻤﺎر را ﺗﺸﻮﯾﻖ ﮐﻨﯿﺪ ﺗﺎ در ﻃﻮل روزبه اﻧﺠﺎم ورزش در اﯾﻦ ﻧﯿﻤﻪ ﺑﭙﺮدازد. (ﺣﺘﯽ ﺑﺎ ﮐﻤﮏ ﻧﯿﻤﻪ ﺳﺎﻟﻢ ﺑﺪن)
❤️ داروﻫﺎ در ﻓﻮاﺻﻞ ﻣﻨﻈﻢ ﻃﺒﻖ دﺳﺘﻮر ﭘﺰﺷﮏ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد. از ﻗﻄﻊ داروﻫﺎ ﺑﺪون اﺟﺎزه ﭘﺰﺷﮏ ﺧﻮدداری ﮐﻨﯿﺪ.
❤️ ﺑﯿﻤﺎر را ﺗﺸﻮﯾﻖ ﮐﻨﯿﺪ از ﻧﯿﻤﻪ ﺳﺎﻟﻢ ﺑﺪن اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﺪ ﺗﺎ اﺣﺴﺎس ﻗﺪرت ﺑﯿﺸﺘﺮی ﮐﻨﺪ.
❤️ ﺟﻬﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﺲ اعتمادبه‌نفس اﻧﺠﺎم ﮐﻠﯿﻪ اﻣﻮری را ﮐﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﻗﺎدر ﺑﻪ اﻧﺠﺎم آن هست را ﺑﻪ ﺧﻮد او واگذار کنید.
❤️ بی‌خوابی ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺷﺎﯾﻊ اﺳﺖ روﺷﻦ ﺑﻮدن ﭼﺮاغ، سروصدا می‌تواند ﻣﻮﺟﺐ بی‌خوابی ﮔﺮدد ﺗﺠﻮﯾﺰ آرام‌بخش، ﻃﺒﻖ دﺳﺘﻮر ﭘﺰﺷﮏ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﺧﻮاب ﮐﻤﮏ می‌کند.
❤️ از وﺳﺎﯾﻞ ﮐﻤﮏ ﺣﺮﮐﺘﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ( ﻋﺼﺎ، ﭼﻮب زﯾﺮ ﺑﻐﻞ و ... ) اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﺪ.
❤️ ﻣﺼﺮف اﻟﮑﻞ و ﺳﯿﮕﺎر را ﺗﺮک ﮐﻨﯿﺪ. ﺑﺮای ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﺗﺮک، از ﻣﺸﺎوره اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﺪ.
❤️ درصورتی‌که در ﻃﯽ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺑﻪ ﺳﺮﻓﻪ ﺑﯿﻔﺘﺪ ﯾﺎ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺑﻠﻌﯿﺪن ﻟﻘﻤﻪ ﻧﺒﺎﺷﺪ و ﻣﺪﺗﯽ ﻟﻘﻤﻪ را دردهان ﻧﮕﻪ دارد ﯾﺎ به‌سختی ﻗﻮرت دﻫﺪ و ﯾﺎ در ﻫﻨﮕﺎم ﺑﻠﻊ اﺣﺴﺎس درد ﮐﻨﺪ ﻧﺒﺎﯾﺪ از راه دﻫﺎن ﭼﯿﺰی ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر داد .
❤️ به‌طور ﻣﻨﻈﻢ ﺟﻬﺖ اداﻣﻪ درﻣﺎن ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﻌﺎﻟﺞ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ.
☹️ در ﺻﻮرت ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻮارد زﯾﺮ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ
بی‌حسی ﯾﺎ ﺿﻌﻒ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ در ﺻﻮرت، ﺑﺎزوﻫﺎ، ﯾﺎ پاها به‌ویژه در ﯾﮏ ﺳﻤﺖ از ﺑﺪن، ﮔﯿﺠﯽ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ و ﯾﺎ ﻣﺸﮑﻞ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ در ﺻﺤﺒﺖ ﮐﺮدن ﯾﺎ ﻓﻬﻤﯿﺪن ﺻﺤﺒﺖ دﯾﮕﺮان، ﻣﺸﮑﻞ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ در ﺑﯿﻨﺎﯾﯽ ﯾﮏ ﯾﺎ ﻫﺮ دو ﭼﺸﻢ، ﻣﺸﮑﻞ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ در پیاده‌روی، ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ، ﻋﺪم ﺗﻌﺎدل، ﻋﺪم ﺷﻨﻮاﯾﯽ ﯾﺎ ﻋﺪم ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ، ﺳﺮدرد ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ، ﺷﺪﯾﺪ و بی‌سابقه و ﺑﺪون دﻟﯿﻞ ﻣﺸﺨﺺ، ﯾﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ درروند ﺳﺮدردﻫﺎﯾﯽ ﻣﺜﻞ ﻣﯿﮕﺮن ﮐﻪ ﺷﻤﺎ از ﻗﺒﻞ آن‌ها را داشته‌اید.
همچنین بخوانید
آموزش به بیمار در بیماریهای نورولوژی
