معرفی واحد آندوسکوپی مجتمع آموزشی پژوهشی درمانی خیّرین سلامت

واحد آندوسکوپی مجتمع واقع در طبقه اول کلینیک ویژه آماده خدمت رسانی به همشهریان گرامی می باشد

آندوسکوپی چیست

آندوسکوپ، یک لوله باریک و انعطاف پذیر با دوربینی بر یک سر آن است. این ابزار از طریق برش جراحی یا از طریق دهان یا مقعد وارد بدن می شود. علت اندوسکوپی بررسی بخش های مختلف بدن، از جمله مفاصل، ریه ها، مثانه، دستگاه گوارش وآپاندیس است. اندوسکوپی فقط برای مشاهده داخل معده و احشا بدن نیست، بلکه برای سایر اعضای بدن نیز کاربرد دارد .

اصول کار اندوسکوپی استفاده از یک آیینه و نور بازتابیده است. اندوسکوپ های اولیه فقط از چند آیینه و عدسی ساخته شده بودند اما از ۳۰ سال پیش و با پیشرفت علوم، آنها جای خود را به دستگاه های حاوی فیبر نوری دادند که با استفاده از آنها، تصاویر بسیار واضح و روشنی از درون بدن به دست می‌آید.

به چه علت آندوسکوپی صورت می‌گیرد

با توجه به وضعیت بیمار و نوع بیماری علت اندوسکوپی از فرد به فرد دیگر فرق می‌کند. از جمله مواردی که پزشک برای پیدا کردن علت بیماری آندسکوپی را تجویز می کند می توان به موارد زیر اشاره کرد:

علت اندوسکوپی اندام های فوقانی برای تشخیص و گاهی اوقات درمان انجام می شود. بررسی علائم و علت اندوسکوپی ممکن است به پزشک کمک کند تا علائم و نشانه های گوارشی مانند تهوع، استفراغ، درد شکمی، مشکلات بلعیدن و خونریزی گوارشی را تشخیص دهد. همچنبن ممکن است پزشک برای جمع آوری نمونه های بافت (بیوپسی) از آندوسکوپی برای بیماری‌ها و شرایط مانند کم خونی، خونریزی، التهاب، اسهال یا سرطان سیستم گوارش استفاده کند.

پزشک می تواند از طریق آندوسکوپ ابزار مخصوصی برای درمان مشکلات سیستم گوارش مانند سوزاندن یک منبع خونریزی برای متوقف کردن خونریزی گوارشی، قطع کردن یک پولیپ یا از بین بردن یک شی خارجی استفاده کند. علت آندوسکوپی گاهی برای کمک به سایر روش‌های درمانی مانند سونوگرافی است. یک پروب اولتراساوند ممکن است به اندوسکوپ متصل شود تا تصاویر متفاوتی از دیوار مری یا معده ایجاد شود.

گاهی علت اندوسکوپی بررسی و تشخیص علت مشکلاتی مثل درد مداوم قسمت فوقانی شکم، تهوع، استفراغ، اشکال در بلع یا سوزش سر دل است. علت اندوسکوپی می تواند خارج کردن جسم خارجی از دستگاه گوارش یا تشخیص ناهنجاری‌های مری، معده یا دوازدهه و نیز تومورها و سرطان هایی که در مراحل اولیه هستند باشد. برخی پزشکان اندوسکوپی را برای انجام نمونه برداری و تشخیص تومورهای بدخیم از تومورهای خوش خیم انجام می دهند. علت آندوسکوپی در مواردی مانند تشخیص عفونت هلیکو باکتر پیلوری در معده است. آندوسکوپی اجازه می دهد تا دکتر شما به صورت بصری یک عضو را بدون نیاز به برش بزرگ ببیند. یک صفحه نمایش در اتاق عمل اجازه می دهد که دکتر دقیقا همان چیزی را که آندوسکوپ می بیند، ببیند. اگر هر یک از علائم و نشانه های زیر را دارید، پزشک ممکن است آندوسکوپی را تجویز کند، علت آندوسکوپی ممکن است موارد زیر باشد:

• بیماری های روده ای التهابی (IBD) مانند کولیت زخمی (UC) و بیماری کرون

• زخم معده

• یبوست مزمن

• پانکراتیت

• خونریزی غیر قابل توضیح در دستگاه گوارش

• تومورها

• عفونت‌ها

• انسداد مری

• بیماری ریفلاکس گوارشی (GERD)

• فتق هیاتال

• خونریزی واژینال غیر معمول

• خون در ادرار

انواع آندوسکوپی

اندوسکوپی فقط برای مشاهده داخل معده نیست، بلکه برای سایر اعضای بدن نیز به کار می رود که ما تعدادی از آنها را. برای شما بیان می کنیم. البته بر اساس عضوی که اندوسکوپی می‌شود، نام آن تغییر می کند.

• آرتروسکوپی: اندوسکوپی مفاصل و استخوان‌ها

• برونکوسکوپی: اندوسکوپی ریه‌ها

• کولونوسکوپی و سیگموئیدوسکوپی: آندوسکوپی روده بزرگ

• سیستوسکوپی و یورتروسکوپی: آندوسکوپی سیستم ادراری

• الپاراسکوپی: آندوسکوپی ناحیه شکم یا لگن

• آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی برای مشاهد مری و معده

چه پزشکی آندوسکوپی را انجام می دهد؟

. بسیاری از انواع آندوسکوپی می توانند توسط پزشک متخصص گوارش انجام گیرند. جراحان دستگاه گوارش نیز می توانند این کار را انجام دهند.

عوارض اندوسکوپی

اندوسکوپی یک روش بسیار امن است. شما می توانید خطر ابتلا به عوارض اندوسکوپی را با دنبال کردن دستورالعمل پزشکان خود برای آماده شدن برای اندوسکوپی، مانند نخوردن و متوقف کردن داروهای خاص، کاهش دهید. عوارض نادر عبارتند از:

خون ریزی: خطر ابتلا به عوارض خونریزی پس از اندوسکوپی افزایش می یابد اگر علت آندسکوپی حذف یک قطعه یا نمونه برداری بافت (بیوپسی) باشد احتمال خونریزی وجود دارد.

قبل از آندوسکوپی چه باید کرد؟

قبل از انجام آندوسکوپی، فرد باید اطلاعات نسبتا کاملی درباره وضعیت خود قبل از آن داشته باشد. او می تواند این اطلاعات را از طریق مطالعه کسب کند و یا از پزشک خود سوال نماید. او باید بداند علت اندوسکوپی چیست.

افرادی که می خواهند اندوسکوپی شوند، باید با نحوه انجام آن آشنایی نسبی داشته باشند و علت اندوسکوپی را از قبل بدانند.

فردی که می خواهد آندوسکوپی شود، باید ۶ تا ۸ ساعت قبل از آن، هیچ چیزی نخورد و ننوشد.

اگر بیمار به هر نوع دارویی حساسیت دارد، باید قبل از آندوسکوپی، پزشک متخصص خود را از آن مطلع کند

برای انجام آندوسکوپی، شما باید راحت بوده و  روی سمت چپ خود دراز بکشید.

به گلوی شما یک اسپری بی‌حس کننده زده می‌شود تا چیزی احساس نکنید. همچنین یک قطعه کوچک محافظ در بین دندان های شما قرار داده می شود. این کار باعث میشود که دندان های شما آسیبی نبیند و نیز دندان های شما هم به آندوسکوپ صدمه نزنند.

وقتی که شما آماده بودید، پزشک، سر آندوسکوپ را روی زبان شما قرار داده و آن را به سمت گلو میبرد و از شما میخواهد که آن را قورت دهید، با این کار، مری باز شده و آندوسکوپ داخل آن می شود و سپس به سمت پایین و معده میرود. در طی این مدت، یک پرستار دائما مراقب شما خواهد بود و با یک ساکشن، بزاق شما را که در دهانتان جمع می شود، بیرون میکشد. مانند وسیله‌ای که در دندانپزشکی وجود دارد. وقتی که سر آندوسکوپ وارد معده شد، از طریق یک لوله که در آندوسکوپ قرار دارد، معده باد می شود تا مشاهده داخل آن بهتر انجام شود. در صورت مشاهده موارد مشکوک، پزشک ممکن است اقدام به نمونه برداری از بافت معده (بیوپسی) کند که این کار، کاملا بدون درد است. وقتی که کار پزشک تمام شد، آندوسکوپ به بیرون کشیده می شود.

اگر فردی که می خواهد آندوسکوپی شود بیماری خاصی دارد، مانند دیابت، فشار خون بالا و…، حتما به پزشک خود باید اطلاع دهد. تا تمهیدات متناسب با بیماریاش برای او در نظر گرفته شود

بعد از آندوسکوپی چه می شود؟

بعد از اندوسکوپی مدتی طول می کشد تا فرد از حالت بیهوشی خارج شود در اغلب موارد، بیمار پس از به هوش آمدن، احساس گلودرد خفیف می‌کند که معموال پزشک برای بهبود این مشکل، قرقره کردن آب نمک را توصیه می‌کند. همچنین ممکن است مشکالت تنفسی بعد از اندوسکوپی دیده شود. البته هر دو مشکلی که ذکر شد، خفیف و موقتی است و هیچ جای نگرانی ندارد هنگامی که فرد کامال به هوش آمد، تحت نظر پزشک می‌تواند غذا بخورد و معمولا هیچ نوع پرهیز غذایی برای این افراد وجود ندارد، مگر اینکه بیمار از قبل بیماری خاصی مثل دیابت داشته باشد و باید رژیم بگیرد. پس از اندوسکوپی، ممکن است علائم و نشانه های ناراحت کننده ای را تجربه کنید مانند:

نفخ و گاز

گرفتگی

گلو درد

این علائم و نشانه ها با گذشت زمان بهبود خواهد یافت. اگر نگران یا ناراحت هستید، با پزشک خود تماس بگیرید. در صورتی که در طی ۲۴ – ۷۲ ساعت دچار درد شدید شکمی، تب، لرز یا خونریزی (استفراغ خونی یا مدفوع تیره رنگ)، اشکال در بلع و بلع دردناک و یـا مـشکلات تنفـسی شـدید، باید سریعا به مرکز درمانی مراجعه نمایید.

عفونت: زمانی که روش های اضافی به عنوان بخشی از اندوسکوپی انجام می شود در اثر آندوسکوپی خطر ابتلا به عفونت افزایش می یابد. اکثر عفونت ها جزئی هستند و می توانند با آنتی بیوتیک ها درمان شوند.

سوزش دستگاه گوارش

علائم و نشانه هایی که پس از آندوسکوپی ممکن است مشاهده کنید، عبارتند از:

• تب

• درد قفسه سینه

• تنگی نفس

• مدفوع خونی

• مشکل بلعیدن

• درد شدید یا مداوم شکم

• استفراغ

واحد رادیولوژی | مجتمع آموزشی پژوهشی درمانی خیّرین سلامت