در دهه گذشته یکی از مهم‌ترین اولویت‌های برنامه‌های پرستاری ، آشنا کردن پرستاران محترم با قوانین و مقرّارت حاکم بر سازمان‌های بهداشتی و درمانی است .
این‌یک اصل کلی است که گروه درمان باید قانون را به‌عنوان یک عنصر کلیدی در فعالیت‌های خود در نظر بگیرد و پرستاران به‌عنوان افرادی که بیشترین تماس را با بیمار دارند باید فعالیت‌های درمانی را در چارچوب ضوابط و قوانین تصویب‌شده ،انجام دهند که این خود باعث می‌شود تا در فرایند تصمیم‌گیری قانونی از آن‌ها حمایت شود و در هنگام نیاز آن‌ها بتواند با توجه به اینکه کار قانونی انجام داده‌اند ،قانون از آن‌ها محافظت کند.
همچنین با توجه به اینکه مسئولیت پرستاران به‌طور قابل‌توجهی نسبت به قبل افرایش پیداکرده است و با توجه به اینکه حیطه کارگروه پرستاری به‌طور چشمگیری بیشتر شده و در حال حاضر course های آموزشی زیادی به پرستاران داده‌شده است مثل پرستاری در منزل و یا توانایی پرستاران در تشکیل دفاتر پرستاری و خیلی جایگاه‌های دیگر ....این توسعه نقش پرستاری که شامل نقش‌های داخل بیمارستان و نقش‌های مربوط به جامعه ،کلینیک،درمانگاه‌ها و غیره است باعث شده که پرستاران بیشتر در معرض مشکلات قانونی باشند و لزوم مطلع بودن گروه پرستاری از قانون را می‌رساند.
مسئله دیگر این است که سطح آگاهی جامعه افزایش پیداکرده است و از طرفی رسانه‌ها هم حساسیت بالایی نسبت به تخلفات درمانی دارند و با کوچک‌ترین قصور یا تخلف آن را به همه جامعه انعکاس می‌دهند بنابراین جامعه پزشکی باید توانایی دفاع از خود را داشته باشد.
از طرفی با توجه به افزایش گروه‌های پرستاری که در حال حاضر 14 گروه ارشد پرستاری در ایران وجود دارد و کار تخصصی‌تر نسبت به قبل ،انجام می‌دهند بنابراین باید اطلاعات قانونی هم تخصصی‌تر باشد.
از طرفی مشکل بزرگ و دائمی کمبود نیروی کار که خود مشکل فراوانی ایجاد می‌کند و از همه بیشتر باعث خستگی کادر درمان می‌شود که خود باعث افرایش خطا می‌شود که این خود اهمیت آشنا بودن با قانون و چگونگی برخورد با مشکلات قانونی را به ما نشان می‌دهد.
همچنین وارد شدن تجهیزات جدید و فنّاوری جدید هم یک شمشیر دو لبه است که طرفی باعث تسهیل در کار می‌شود و از طرفی ممکن است مشکلات قانونی به بار بیاورد.
و در پایان نکته مهم در این مسئله است که:
جهل از قانون مانع از مسئولیت کیفری نیست و مانع از رفتن به دادگاه نمی‌شود
تعریف قانون
یک نظام اجتماعی است که ریشه در آداب‌ورسوم و ارزش‌ها و فرهنگ‌ها دارد و هدف اصلی قانون کنترل رفتار انسان‌ها است مثلاً وقتی تضادی بین افراد ،سازمان‌ها پیش میآید قانون سعی در برطرف کردن آن دارد و از زورگویی پیشگیری می‌کند .
در حیطه تخصصی بیشتر گروه درمان در مواجهه با مسائل قانونی هستند ولی پزشک بیشتر از همه با قانون سرکار دارد و بعد گروه پرستاری
درهرصورت باید با این اصطلاحات آشنا باشند
متهم: شخصی که ارتکاب یک یا چند تخلف به او از سوی اشخاص حقیقی یا حقوقی نسبت داده‌شده است و پرونده او در دادسرای انتظامی یا هیئت بدوی یا تجدیدنظر مطرح و در حال رسیدگی است.
متخلف: شخصی که پرونده او به لحاظ ارتکاب یک یا چند تخلف در دادسرای انتظامی مورد رسیدگی قرارگرفته و تخلف او محرز شده است.
شاکی: شخص حقیقی یا حقوقی که ارتکاب تخلفاتی را به یکی از شاغلان وابسته به حرف پزشکی نسبت داده است و موضوع را به دادسرای انتظامی کشانده و درخواست رسیدگی دارد.
دلیل: مواردی که متهم یا شاکی برای دفاع از خود در رد اتهام در شکایت خود بیان می‌کند.
شاهد: شخص حقیقی که اظهارات یا گواهی وی برای اثبات یا رد اتهام یا کمک به رد اتهام یا اثبات و کشف حقیقت مؤثر است .
کارشناس: شخص حقیقی که اطلاعات و آگاهی او در خصوص ادعای شاکی یا متهم می‌تواند مفید باشد .
دفاعیه: دلایل و مدارک و مستندات که متهم به‌صورت کتبی به دادگاه ارائه می‌دهد.
تخلف انضباطی: نقص مقررات صنفی که به دادگاه ارائه نمی‌شود و فقط در همان کمیته‌های سازمانی یا بیمارستانی موردبررسی قرارگرفته و باعث صدور رأی می‌شود و به دادگاه مدنی و کیفری ارائه نمی‌شود.
در اصطلاح حقوق عملی که قانون آن را منع کرده است و برای ارتکاب آن مجازات در نظر گرفته است
عمد: مرتکب با اختیار و اراده با قصد معلوم و معین و داشتن شعور به ارتکاب جرم اقدام می‌کند.
شبه عمد: مرتکب قصد انجام عمل مجرمانه را دارد اما قصد نتیجه کسب‌شده را ندارد و به‌عبارت‌دیگر از عمل مجرمانه نتیجه‌ای حاصل می‌شود ،که قصد مجرم نبوده است
غیر عمد(خطای محض): عملی که مخالف موازین اخلاق یا قانون است و به علت غفلت یا اشتباه و عدم احتیاط صورت می‌گیرد و به‌صورت عمد و یا با سوءنیت نمی‌باشد .
مسئولیت به معنای تعهد شخص است، بر رفع ضرری که دیگری وارد کرده است . مسئولیت همان چیزی است که ما را وادار می‌کند تا تبعات خلافی را که انجام داده‌ایم را پس بدهیم و باید ضرر و زیان و خسارتی را که به کسی وارد کرده‌ایم را متعهد شویم که پس می‌دهیم و جبران می‌کنیم
مسئولیت اخلاقی: اشخاص در برابر خداوند یا وجدان خویش پاسخگوی خلافی که مرتکب شده است ،هستند
مسئولیت اخلاقی گروه پرستاری بسیار بالا است چون این گروه تنها گروهی است که بر کار بقیه گروه نظارت می‌کند و عملکرد بقیه افراد که با بیمار کار می‌کند را کنترل و آن را گزارش می‌کنند مثل پزشکان ،فیزیوتراپ،و....که پرستاران در گزارش خودکار آن‌ها را با ذکر ساعت و تاریخ ثبت می‌کنند ولی پرستاران خودشان کار خود را گزارش می‌کنند و کسی کار آن‌ها را گزارش نمی‌کند بنابراین مسئولیت اخلاقی کار پرستاران بسیار زیاد است.
مسئولیت انضباطی –حرفه‌ای: مسئولیت ناشی از عدم رعایت قوانین و مقررات و ضوابط حرفه‌ای و شغلی
در صورت بروز مشکل با دادگاه‌های حقوقی- مدنی و قانونی کار نداریم و در همان سیستم ادراری و سازمانی خودمان باید پاسخگوی عملکرد خود باشیم
مسئولیت حقوقی(قانونی): همان مسئولیتی که ما را مواجهه با تبعات بعدی کار می‌کند . در حقیقت همان فعل یا ترک فعل است .یعنی اگر کاری که باید انجام بدهیم ،را انجام ندهیم و یا کاری که نباید انجام بدهیم را انجام دادیم مواجهه با مسئولیت قانونی می‌شویم و موظف هستیم در دادگاه نسبت به آن عمل پاسخگو باشیم
مسئولیت قانونی بر مبنای قصور استوار است یعنی همان رفتار یا کرداری که باعث خساراتی به فرد یا افرادی از جامعه می‌شود.
دو نوع مسئولیت قانونی وجود دارد 1)مدنی 2)کیفری
مدنی : افراد ،خسارت‌دیده‌اند و متضرر شده‌اند.
کیفری: جامعه خسارت‌دیده و متضرر شده و دادستان شکایت می‌کند.
مراجع کنترل کارکنان بهداشتی –درمانی شامل:
معمولاً اول شکایت به دادسرای انتظامی پزشکی می‌رود که شامل دادسرای انتظامی پزشکی ،هیئت بدوی،هیئت تجدیدنظر ،هیئت عالی انتظامی است
اگر خطایی رخ بدهد که همراه ضرر و زیان باشد ابتدا به دادسرای انتظامی می‌رود ولی اگر خطا رخ بدهد که ضرر و زیان نداشته باشد در همان هیئت بدوی موردبررسی قرار می‌گیرد و در صورت تجدیدنظر به هیئت عالی انتظامی می‌رود
چند نمونه از خطاهای انتظامی:
در صورت بروز آسیب و یا رفتن افراد به دادسرا چه مجازاتی برای آن در نظر گرفته می‌شود؟
مجازات‌های اصلی به دنبال خطا و آسیب جسمی به‌صورت حد،قصاص ،دیه،تعزیر است که در نظام سلامت بیشتر به‌صورت دیه در نظر گرفته می‌شود چون اکثر خطاها غیر عمد هستند.
در ماه‌های حرام که رجب، محرم، ذی‌الغقده و ذی‌الحجه است نرخ دیه ،تغلیظ می‌شود و باید متخلف دیه را یک‌سوم بیشتر پرداخت کند
غفلت یا سهل‌انگاری : که در قانون اساسی به‌عنوان بی‌مبالاتی و بی‌احتیاطی بیان‌شده است همان خطایی است که ناشی از فراموشی یا اهمال و بی‌توجهی به وظیفه است . غفلت همان ترک فعل است یعنی کاری که ازنظر علمی و فنی نباید انجام شود را فرد ، انجام می‌دهد.و یا وقتی فعلی را از فرد انتظار انجام آن را نداریم ،آن کار را انجام می‌دهد. یعنی کاری را که در حیطه کاری ما نبوده آن را انجام بدهیم
از مثال‌های دیگر غفلت یا سهل‌انگاری عدم مهارت یا معالجه غلط و عدم رعایت نظام‌های دولتی زیرمجموعه بی‌مبالاتی هستند.
عدم مهارت موقعی است که کاری وظیفه ما است و ما آن را انجام می‌دهیم ولی به‌خوبی انجام نمی‌دهیم یعنی اصول متعارف علمی و فنی را در آن رعایت نمی‌کنید مثل پرستاری که لوله معدی را با سایز نادرست و روش اشتباه به بیمار می‌زند و بیمار دچار چوکینگ و مشکل می‌شود
عدم رعایت نظامات دولتی همان عدم رعایت و اجرای کلیه قوانین و بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌ها است و مثل عدم تزریق آمپول دیکلوفناک که در بخشنامه آمده است و در صورت تزریق پرستار متخلف به‌حساب میآید.
سوء رفتار حرفه‌ای: در صورت بروز، تخلفی است که بر طبق قانون برای آن مرز تعیین نشده و جزو جرائم است اما صاحبان حرف وابسته به پزشکی به خاطر تعهدی که دارند ملزم به رعایت آن برای حفظ شئونات حرفه‌ای خود هستند
پس این تخلفات بر پایه نگرش علمی و صنفی حاکم بر نظام سلامت پایه‌ریزی شده است.
موارد تعیین‌شده برای سو رفتار حرفه‌ای یا عبارت از :
مهم‌ترین و شایع‌ترین علت شکایت ،اشکال در روابط بین فردی است
واحد حقوقی | مجتمع آموزشی پژوهشی درمانی خیّرین سلامت
پایش فصلی کنترل علائم حیاتی، مجتمع آموزشی پژوهشی درمانی خیّرین سلامت استان قم فصل تابستان
راهنمای برقراری ارتباط صحیح کارکنان خدمات سلامت در حین تحویل بیمار
بازدید شهرداری‌های مناطق یک و هشت و مدیرعامل فضای سبز از مجتمع
1403/09/29برگزاری مراسم باشکوه عزاداری حضرت فاطمه زهرای مرضیه علیه السلام در مجتمع آموزشی پژوهشی درمانی خیّرین سلامت
1403/09/14سیاست های کلی مجتمع آموزشی پژوهشی درمانی خیّرین سلامت
رضایت آگاهانه چیست و کدام اقدامات تشخیصی درمانی تهاجمی مشمول اخذ رضایت آگاهانه می باشد
دستورالعمل جراحی ایمن در مجتمع خیرین سلامت
معیار ارزیابی خطر خودکشی SAD در بیماران، مجتمع آموزشی پژوهشی درمانی خیّرین سلامت استان قم
راهنمای برقراری ارتباط صحیح کارکنان خدمات سلامت در حین تحویل بیمار
روش اجرایی مواجهه شغلی و مدیریت مواجهه شغلی
اصول کنترل عفونت در واحدهای آندوسکوپی و برونکوسکوپی و اتاق عمل
دستورالعمل استریلیزاسیون واحد کنترل عفونت مجتمع آموزشی پژوهشی درمانی خیّرین سلامت استان قم
تمیز کردن وسایل با استفاده از روش های گوناگون
کتابچه کنترل عفونت مجتمع آموزشی پژوهشی درمانی خیّرین سلامت استان قم
