دفترچه راهنمای خدمات آزمایشگاهی

مجتمع آموزشی پژوهشی درمانی خیّرین سلامت

داخلی بخش های مورد نیاز آزمایشگاه :

همکار محترم لطفا در صورت بروز هر گونه مشکل و یا سوال با بخش مربوطه تماس حاصل کنید :

مسئول فنی : 1717

سوپر وایزر : 1737

بخش بیوشیمی : 1730

بخش هماتولوژی : 1723

بانک خون : 1719

پاتولوژی : 1748

میکروب شناسی : 1738

ارجاع : 1734

پاسخگویی:1724-1734

تست های هماتولوژی :

-لوله های مورد نظر برای تست های CBC ,PT, PTT و ESR  با توجه به وجود مواد ضد انعقاد  درداخل لوله حتما تا خط نشان لوله مورد نظر پر شود و پس از ریختن نمونه خون باید لوله آزمایش حداقل 10-8 بار سرو ته شود تا از لخته شدن نمونه جلوگیری شود .

-تست  PBS  فقط در3روز اول هفته انجام می شود ( بخاطر عدم حضور مسئول فنی در سه روز دوم هفته ) .

-دقت شود که لیبل های نمونه های  ESR  حتما بالای خط نشان زده شود در غیر این صورت دستگاه Error  داده و نمونه غیر قابل انجام است .

-تست های Retic و G6PD در عصر و شب انجام نمی شود.

-بهتر است نمونه های CBC  دارای تست A1c در لوله جداگانه ارسال شود .

تست های بیوشیمی :

-نمونه های  ABG  حداقل 2 سی سی داخل سرنگ حاوی لیبل اطلاعات بیمار و همراه ایس پگ به ازمایشگاه ارسال شود و تا زمان تحویل، از پگ یخ جدا نشود در غیر این صورت غیر قابل انجام است

-در انجام تست های بیوشیمی، صحیح گرفتن نمونه خون اهمیت فراوان دارد به این صورت که نمونه های لیز شده و یا گرفتن نمونه از دست سرم دار، قابل انجام نبوده و باید نمونه جدید ارسال شود.

-نمونه مورد نظر برای تست های بیوشیمی به اندازه کافی گرفته شود .(نمونه CBC حداقل cc2 و نمونه لخته حداقل cc5)

(اگر بیمار تست بیوشیمی و هورمونی دارد برای هرکدام نمونه جداگانه ارسال شود)

-از نظر مسئول فنی، هم شماره نمودن تست های اضافه شده با شماره قبلی آن، بخاطر امکان بروز خطا، ممنوع میباشد در صورت درخواست جدید تست، باید نمونه جدید با شماره جدید ارسال شود.

تست های میکروب شناسی :

-برای آنالیز و کشت نمونه مایعات پذیرش شده داخل سیستم ( هر نوع مایع ) باید سه لوله پر شود شامل :

لوله CBC  - لوله لخته – لوله مخصوص کشت

-برای کشت ادرار حتما باید نمونه ی استریل گرفته شود و ترجیحا" نمونه صبحگاهی برای نمونه کشت ادرار، ارزش دارد (عصر و شب مناسب ارسال نیست)

-برای کشت مایعات بدن و تراشه و ... فرم مخصوص به آن ،شامل تاریخ , شیفت و ساعت نمونه گیری و نوع نمونه ذکر شود.

-  ترجیحا" نمونه های کشت (هر نوع کشت) در شیفت صبح به آزمایشگاه ارسال شود تا کارشناس بخش میکروب به صورت تخصصی روی آن کار کند .

-هر گونه نمونه کشت به هیچ وجه نباید در دمای اتاق بیشتر از نیم ساعت بماند و در اسرع وقت به آزمایشگاه ارسال شود .

-  نمونه های  Stool Cultur  ها در شیفت صبح ارسال شود تا روند انتقال محیط به درستی صورت گیرد به دلیل اینکه این موضوع در شیفت شب قابل اجرا نمیباشد .

-لطفا" در پذیرش Blood Cultur  های دو نوبتی و یا سه نوبتی حتما در سیستم دفعات نوبت ها رعایت شود (    Blood Cultur .   Blood Cultur Blood Cultur    .)

-برای کشت ادرار حتما U/A  و U/C  همزمان وارد سیستمHIS شود .

-ظرف کشت های مایعات )هر گونه کشت مایع )از بخش CSR تهیه شود .

-حجم نمونه های  U/A  ارسالی نباید کمتر از 10 سی سی باشد تا برگشت نخورده و توسط آزمایشگاه امکان انجام آن باشد .

برای پذیرش نمونه های کشت داخل سیستم HIS از این اصطلاحات استفاده شود:

 مایع پلور      :   pleural Calture

 مایع CSF   :  Csf Calture       

نمونه تراشه + کتتر    :      Endotracheal Tube Calture

هر گونه زخم   : Wound Calture       

آسیت     :      Ascites fluid  Culture

سینوویال   : Synovial Fluid Cultur

تست های بانک خون :

لطفا موارد زیر را هنگام درخواست خون به آزمایشکاه رعایت فرمایید :

 -حتما 2 نمونه CBC   جداگانه برای بانک خون و بخش هماتولوژی ارسال شود به این دلیل که نمونه ای که روی آن کراس مچ صورت گرفته قابل استفاده در بخش هماتولوژی نیست

-نمونه ارسالی به بانک خون ترجیحا با لیبل بانک خون باشد و از ارسال نمونه با لیبل دست نویس و ناقص خودداری کنید .

-نمونه و فرم درخواست تزریق خون توسط پرسنل خدمات  بخش  تحویل مسئول بانک خون شود و در دفترچه آزمایشات بخش مهر و امضا و حویل دهنده و تحویل گیرنده ثبت گردد و سپس دفترچه پس از تایید به بخش عودت گردد . 

-دریافت فراورده ها از بانک خون توسط خدمات با برگه درخواست مخصوص باشد که شامل تعداد و نوع فراورده و مشخصات بیمار باشد در غیر این صورت فراورده ارسال نشده و مسئولیت عوارض احتمالی با خود بخش است .

-درخواست های رزرو خون فقط در سیستم HIS وارد شوند و نیازی به ارسال برگه رزو خون نیست  و به تعداد درخواست، فقط گلبول قرمز متراکم ،وارد شود همراه با درخواست گروه خون در HIS وارد شود.

-درخواست تزریق بدین صورت باشد که :

* پک سل : برای درخواست هر واحد پک سل باید یک واحد کراس مچ و یک واحد گلبول قرمز متراکم در سیستم HIS   ثبت شود و به همان میزان برای درخواست های بیشتر به تعداد مساوی گلبول قرمز و کراس مچ در سیستم HIS   ثبت شود.

*FFP  : برای درخواست هر واحد FFP باید یک واحد FFP  و یک واحد آماده سازی ( گرم کردن ) در سیستم HIS   ثبت شود.

* پلاکت : برای درخواست هر واحد پلاکت باید عبارت ( پلاکت رندوم ) در سیستم   HIS وارد شود.

* کرایو : برای درخواست هر واحد کرایو فقط کافی است کرایوی خون در سیستم HIS وارد شود .

* گلبول قرمز شسته شده : برای درخواست گلبول قرمز شسته شده، باید دقت شود سه برگ  فرم مخصوص خون شسته شده با مهر و امضای پزشک معالج تکمیل گردد و حتما زمان نیاز به فراورده  در فرم ذکر شود (اورژانسی – غیر اورژانسی ) و در سیستم هم به ازای هر واحد درخواست عبارت گلبول قرمز شسته شده و کراس مچ آن هم وارد شود .

* پلاکت آفرزیس : برای درخواست پلاکت آفرزیس باید سه برگه از فرم مخصوص به آن با مهر و امضای پزشک معالج تکمیل گردد و به ازای هر واحد درخواست پلاکت آفرزیس وارد سیستم HIS شود .

* خون کامل (Whole Blood ) : برای درخواست خون کامل، حتما باید توسط پزشک مربوطه داخل فرم درخواست مقدار FFP و گلبول قرمز متراکم و گروه خونی مورد نیاز هر کدام ذکر شود و به ازای هر واحد داخل سیستم HIS وارد شود .

* خون اشعه دیده : باید توجه داشت که تهیه خون اشعه دیده به این صورت است که پک سل مورد نظر بعد از کراس مچ به تهران ارسال میشود به همین علت زمان بر است و درخواست آن باید همراه فرم مخصوص که توسط پزشک معالج مهر و امضا شده باشد و در سیستم به ازای هر واحد خون اشعه دیده وارد شود .

-هر گاه به هنگام تزریق فراورده های خونی، عوارضی در بیمار پیش آمد که منجر به قطع تزریق شد علاوه تکمیل فرم عوارض خون وارسال باقی مانده 3 نمونه شامل U/A ولخته (میزان پتاسیم .کلسیم. بیلی روبین. اوره. کراتینین. PH.LDH.ALT) و CBC  برای بیمار ارسال میشود تا اقدامات لازم توسط مسئول بانک خون صورت گیرد .

-درخواست آماده سازی خون جهت تزریق ،2 نمونه CBC جداگانه برای بانک خون و بخش هماتولوزی ارسال شود. با توجه به اینکه نمونه ای که روی آن کراس مچ صورت گرفته ،قابل استفاده در بخش هماتو لوژی نیست.

تست های هورمون شناسی :

تست های نامبرده در این  قسمت دارای زمان بندی می باشند. فلذا جهت انجام ،فقط در شیفت صبح روزهای ادراری ارسال گردد.

• تست های  Ag/Ab : HCV Ab – HIV Ab – HBS Ag
• Rubella IgM  I Rubella IgG  -
• FSH – LH – Prolactin
• تست های تیروئیدی : TSH – T4 – T3
• تست Beta titer فقط صبح روزهای شنبه تا پنج شنبه انجام میشود و نمونه بیمار به همراه فرم مخصوص Beta titer نهایتا" تا ساعت  10:30 صبح به آزمایشگاه ارسال شود در غیر این صورت انجام تست به روز بعد موکول میشود ( لطفا مشخصات درخواستی داخل فرم به صورت کامل پر شود و در صورت سابقه بیمار از نظر تست Beta مقدار آن به همراه تاریخ انجام آن در فرم قید گردد )

تست های ارجاعی :

تست هایی هستند که داخل مرکز انجام نمی شوند و به خارج از مرکز ارسال می شوند و حتی ممکن تستی باشد که به تهران برای انجام ارسال می شود بنابراین هم هزینه بر است هم ممکن است در زمان طولانی تری جواب داده شود

• در پذیرش تست AFP  دقت شود که mom  پذیرش نگردد و همان AFP  در سیستم وارد شود .
• - در پذیرش تست Anti Phospholipid (Igm) به هیچ عنوان این تست به صورت فارسی پذیرش نشود چون در این صورت امکان جوابدهی وجود نداشته و از نظر درامد هزینه این تست برای بیمار محاسبه نمی گردد. .
• در صورتی که بخش های بالینی از ارسال آزمایش به آزمایشگاه مطمئن هستند اما تست مربوطه تیک ورود ندارد حتما جهت بررسی به آزمایشگاه اطلاع داده شود و تست ها را برگشت نزنند چون از طرفی تست برای بیمار انجام میشود و از طرفی هزینه پرداخت نمیشود و امکان جوابدهی برای تست انجام گرفته وجود نخواهد داشت .
• تست هاییکه در سیستم ستاره دار هستند تست های ارجاعی هستند که در این مرکز انجام نمیگیرند و فقط در صبح روزهای غیر تعطیل(ادراری) به آزمایشگاه رفرانس ارسال می گردند .

بنابراین پذیرش این تست ها در روزهای تعطیل و حتی عصر و شب روزهای غیر تعطیل با برگشت مواجه میشود و آزمایشگاه مسئولیتی در قبال آن نخواهد داشت .

-تست های ارجاعی حتما باید تا ساعت 10 صبح روزهای غیر تعطیل(ادراری) پذیرش شده و نمونه و فرم آن نهایتا" تا همین ساعت به آزمایشگاه ارسال گردد . در غیر این صورت آزمایشگاه در قبال ارسال تست در همان روز به آزمایشگاه رفرانس مسئولیتی نخواهد داشت و بخش موظف است ارسال نمونه را به روزهای آتی موکول کند و قبل از ساعت مقرر نمونه را ارسال کند .

- آزمایش تجسس و تشخیص مواد دارویی و مخدر در ادرار و سرم :

*حتما نمونه با فرم مخصوص این آزمایش ارسال گردد و عنوان داروهای مورد  توسط نظر پزشک بطور مجزا مشخص شود .

*در مواردی که عنوان داروها زیاد است ظرف درار  (U/A-U/C) کاملا" پر باشد و در مورد نمونه خون حتما" دو لخته پر گرفته شود ( در صورت کم بودن سرم بیمار بخش موظف است مجددا" از بیمار نمونه بگیرد و به آزمایشگاه ارسال کند )

پاتولوژی :

• مشخصات بیمار روی لیبل نمونه و فرم همراه آن بطور کامل پر شود .
• نمونه پاتولوژی فقط توسط پرسنل خدمات به آزمایشگاه ارسال شود و از ارسال نمونه توسط همراهی اکیدا خوداری گردد.
• در شیفت های عصر و شب و تعطیلات حتی المقدور نمونه ای ارسال نشود چون دریافتی صورت نمی گیرد .
• دقت شود ظرف حاوی نمونه با احتیاط کامل حمل شود و از بسته بودن درب آن مطمئن گردید زیرا هر اتفاقی که باعث خالی شدن محلول فرمالین رقیق شده در طول مسیر شود نمونه را غیر قابل استفاده می نماید.
• در صورت نیاز به محلول فرمالین در شیفت های صبح اداری غیر روزهای تعطیل اقدام نماید تا در حضور پرسنل پاتولوژی رقیق سازی آن صورت گیرد و تحویل بخش داده شود .

 نکات ویژه

-نمونه هایی که به آزمایشگاه ارسال می شوند و آزمایشگاه به هر دلیل مثل ( لخته بودن . همولیز و ...) تست را برگشت می زند موظف به اطلاع رسانی  به بخش مربوطه می باشد ولی نمونه هایی که از درخواست آن ها 2 ساعت گذشته است و نمونه به آزمایشگاه ارسال نشده است آزمایشگاه می تواند بدون اطلاع به بخش Reject  نماید.

-به دلیل حساس بودن تست های ارجاعی بهتر است نمونه توسط پرستار حاضر در بخش گرفته شود و فرم ارجاع آن نیز توسط پزشک دستور دهنده مهر و امضا گردد تا هم در زمان مناسب به آزمایشگاه برسد هم مقدار و نوع آن مناسب دستورالعمل ارائه شده، باشد.

-نمونه های ارجاعی که داخل سیستم به صورت ستاره دار مشخص شده توسط پرستار بخش گرفته شده و فرم مخصوص آن پر میشود و به آزمایشگاه ارسال میگردد.

فرم اندازه گیری سطح دارویی

فرم درخواست خون و فراورده های اشعه دیده

فرم درخواست خون شسته شده

فرم اطلاعات مایعات و کشت زخم

فرم آزمایشات ارجاعی

کتابچه کنترل عفونت