اقدامات تشخیصی درمانی تهاجمی مشمول اخذ رضایت آگاهانه از بیمار یا سرپرست قانونی

رضایت آگاهانه، یک مدرک واجب هنگام انجام کلیه اقدامات جراحی و زیبایی، به‌ویژه در روز عمل است. وجود مستندات مناسب، در هر رضایت‌نامه آگاهانه‌ای مهم است. به عبارت ساده می‌توان آن را به‌عنوان ابزاری برای برقراری ارتباط متقابل بین پزشک و بیمار (با ابراز اجازه، اختیار و حق انتخاب) تعریف کرد تا پزشک بتواند به روشی خاصی که صلاح می‌داند، عمل نماید.

کسب رضایت آگاهانه باید پس از ارائه‌ی اطلاعات کافی به بیمار باشد تا او بتواند تصمیمی مناسب و آگاهانه بگیرد. بنابراین، اطلاعات دقیق، کافی و مرتبط باید به‌صورت صحیح، با استفاده از اصطلاحات غیرعلمی و زبانی که بیمار بتواند آن را درک کند، ارائه شود. به بیمار باید فرصتی داده شود تا سؤالات خود را مطرح نماید و همه شبهاتش برطرف شود.

همچنین نباید هیچ نوع اجباری وجود داشته باشد. رضایت باید داوطلبانه باشد و بیمار باید آزادی ابطال رضایت را داشته باشد. رضایتی که در اثر ترس از صدمه یا ارعاب، تصور غلط یا ارائه‌ی نادرست حقایق، اخذشده باشد، معتبر نیست.

برای دادن رضایت، بیمار باید واجد شرایط باشد؛ یعنی باید یک فرد بالغ و دارای ذهن سالم باشد.

در مورد کودکان، رضایت باید از والدین حاصل شود.

در مورد افراد ناتوان، اعضای نزدیک خانواده یا سرپرستان قانونی می‌توانند رضایت دهند.

کسب رضایت از بیمار، نه‌تنها یک تعهد اخلاقی، بلکه یک اجبار قانونی است. سطح اطلاعاتی که به بیماران داده می‌شود، باید متناسب با هر کیس باشد. چیزی به نام فرم رضایت‌نامه‌ی استاندارد وجود ندارد. هیچ پزشکی نمی‌تواند با این عقیده که رضایت‌نامه مطمئناً می‌تواند از بروز مسائل قانونی جلوگیری کند، خیالش راحت باشد؛ بلکه فقط باید احتیاط کافی را به خرج داد.

کدام اقدامات تشخیصی درمانی تهاجمی مشمول اخذ رضایت آگاهانه می باشد

تمامی اعمال جراحی و مداخلات تشخیصی درمانی ( پروسیجرهای تهاجمی )

 هر گونه پروسیجری که انجام آن با انسزیون پوست همراه باشد. 

 هر گونه پروسیجری که انجام آن با بیحسی موضعی، آرام بخشی (Sedation)، بیهوشی عمومی، مراقبت های پایش شده بیهوشی و .تسکین توام باشد همراه باشد.

 آسپیراسیون مایعات بدن یا هوا از طریق پوست ( مانند LP ، گذاشتن چست تیوب و ... )

 ترانسفوزیون خون یا فراورده های خونی

 تزریق هر گونه ماده / موارد در فضای بین مفاصل / فضاهای بدن ( پلور، بی حسی اپیدورال و ... ) 

 اوسکوپی ها ( آندوسکوپی ها، کولونوسکوپی و برونکوسکوپی و ... )

 گذاشتن کاتتر ورید مرکزی ( CV LINE  ) ، شالدون گذاری

 درمان با الکتوشوک در مواقع غیر اورژانس

  PEG گذاری ، تراکئوستومی ،ABG    انجام بیوپسی از همه بافت ها،  

 همودیالیز، دیالیز صفاقی، پلاسمافرز، شیمی درمانی

 دبریدمان پوست یا زخم که در اتاق عمل انجام می شود

 پروسیجرهای تهاجمی ناباروری، کولپوسکوپی، بیوپسی آندومتریال

 پروسیجرهای تهاجمی رادیولوژی ( آنژیوگرافی، آنژیوپلاستی، بیوپسی زیر جلدی )

 سنگ شکنی ( کلیه، کبد و ... )

 شوک بیماران روانپزشکی

 پروسیجرهای لاپاراسکوپیک ( مثل کله سیستکتومی با لاپاراسکوپ )

تذکرات مهم:

֎ در تمامی اعمال جراحی و اقدامات تشخیصی درمانی ( پروسیجرهای ) تهاجمی نیاز به اخذ رضایت آگاهانه می باشد. 

֎ در صورت انجام همزمان چند پروسیجر در یک نوبت بی هوشی و در اتاق عمل، اخذ یک برگ رضایت آگاهانه با ذکر تمامی موارد، کفایت می کند.

֎ اخذ رضایت از بیماران در وضعیت های تهدید کننده حیات، اختلالات هوشیاری الزامی نیست.

֎ از بیمارانی که تحت برنامه های درمانی خاص نظیر (شیمی درمانی، ترانسفوزیون خون، پلاسمافرز، دیالیز صفاقی و همودیالیز) بوده، به شرط ثابت ماندن شرایط بیمار، اخذ رضایت آگاهانه برای یک بار در سال کافی است.

֎ گذاشتن سوند فولی، باز کردن راه وریدی محیطی، گذاردن لوله معده و تزریق وریدی، اقدام تهاجمی محسوب نمی شود.

֎ مدت اعتبار هر رضایت آگاهانه در مورد عمل جراحی / پروسیجر تهاجمی در هر بار بستری معادل 30 روز می باشد.

֎ هر لحظه که بیمار بخواهد می تواند رضایت خود را پس بگیرد

֎ لازم است پزشکان قبل از انجام هرگونه اقدام درمانی تشخیصی تهاجمی، کلیه خطرات، منافع و عوارض جانبی احتمالی پروسیجر را به بیمار توضیح داده، بیمار برگه رضایت و برائت را امضا نماید.

مجتمع خیرین سلامت نکویی هدایتی فرقانی ایزدی

ایمنی بیمار | مجتمع آموزشی پژوهشی درمانی خیّرین سلامت