درسی از یک پرونده
درسی از یک پرونده قضایی پزشکی
نکته حقوقی 08
آیا به کاربردن مهر دیگری بدون اجازه صاحب آن جرم است ؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه : مطابق ماده 523 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب1375 یکی از مصادیق جرم جعل «به کار بردن مهر دیگری بدون اجازه صاحب آن» است. بر‌‌این اساس ، اگر کسی مهر دیگری را به قصد تقلب بدون اذن صاحب آن روی نوشته‌ای حک کند ؛ به نحوی که آن نوشته عرفاً به صاحب مهر منتسب شود ، این امر جرم و مطابق ماده 536 قانون یاد شده قابل مجازات است و به هرحال این امر از شمول ماده 69 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 خارج است. بدیهی است بدست آوردن و استفاده از مهر ادارات ، شرکت‌ها و تجارت خانه‌های موضوع ماده 530 قانون تعزیرات مشمول حکم خاص این ماده است.
پیشنهاد می شود تمام کارکنان از جمله پرستاران موظف به داشتن مهر رسمی ، مهر رسمی خود را نزد خود نگهداری نمایند.
درسی از یک پرونده 07
معاینه ناکافی بیمار
ساعت 8 صبح بیمار مولتیپل تروما وارد بخش اورژانس بیمارستان می شود ، متخصص طب اورژانس بابت ترومای سر و ستون فقرات مشاوره اورژانسی با متخصص جراحی اعصاب می گذارد و بیمار با دستور کتبی جراح اعصاب ساعت 11 به بخش جراحی اعصاب منتقل و بستری می شود.
پرستار شیفت عصر بیمار استراحت مطلق را با گزارش نداشتن دیورز تحویل می گیرد ابتدا کیسه آبگرم روی مثانه بیمار می گذارد ولی ادرار برقرار نمی شود.
پرستار تلفنی عدم دیورز بیمار را به جراح اعصاب اطلاع می دهد و طبق دستور ایشان سوند گذاری می نماید و با ادرار پرفشار خونی مواجه شده و تلفنی به جراح اعصاب اطلاع می دهد.
جراح اعصاب تلفنی دستور مشاوره جراح عمومی می دهد و جراح عمومی دستور سونوگرافی کلیه و مجاری ادراری و مشاوره ارولوژی و رزرو خون و آماده عمل نفروکتومی می دهد.
بیمار ساعت 19 تحویل اتاق عمل داده می شود و نفروکتومی می گردد.
بعد از ترخیص بیمار به دادگاه شکایت می کند.
احکام صادر شده
۱_ برای پرستار حکم بی احتیاطی ( بابت تاخیر در اطلاع به پزشک و گذاشتن کیسه آب گرم بدون دستور پزشک) صادر می شود.
۲_برای متخصص طب اورژانس حکم قصور به علت عدم معاینه کامل و عدم درخواست مشاوره جراحی و سونوگرافی فست و تاخیر درمان صادر می شود.
۳_ برای متخصص جراح اعصاب حکم قصور به علت عدم معاینه کامل و عدم ویزیت مجدد بعد از گزارش مشکلات و دستورات تلفنی صادر می شود.
درس ها
۱_ مسئول فنی و معاونت درمان و مترون بیمارستان باید فقط دستور تلفنی در موارد اورژانسی را نهادینه نمایند.
۲_پزشکان باید از بیماران شرح حال دقیق بگیرند و معاینه کامل و حضوری نمایند.
۳_ پرستاران باید در تمام اقدامات پرستاری خود دیدگاه حقوقی و علمی و بموقع و با دستور کتبی در پرونده را در نظر داشته باشند.
تنظیم کننده : پرستار شاطریان
مشاور حقوقی : پرستار جعفری مجد
درسی از یک پرونده 06
تزریق بدون درخواست پزشک
حدود ۲۵ سال پیش ، پرستار طبق تجویز پزشک ، آمپول دیکلوفناک را به بیمار تزریق می نماید.
یک هفته بعد بیمار دچار آبسه ناحیه تزریق می گردد.
بیمار از پرستار شکایت می نماید.
پرستار با آسپتیک بودن روش تزریق و عارضه احتمالی آبسه داروی دیکلوفناک از خود دفاع می نماید ولی چون تجویز کتبی پزشک مستند نبوده ، قاضی رای به قصور پرستار می دهد.
آن زمان هم بیمه مسئولیت مدنی ( حرفه ایی ) وجود نداشته و پرستار دیه بسیار زیادی می پردازد.
نکات فنی _ حقوقی :
۱_ پرستار باید با تجویز کتبی قابل بایگانی پزشک اقدامی را انجام دهد
اخیرا با توجه به الکترونیکی شدن نسخه های پزشکی از مسئول فنی درخواست نماید تا یا برای انجام هر اقدامی پرونده برای بیمار تشکیل گردد( مثل گچ باز کردن ) و یا سیستمی دفتری یا کامپیوتری قابل بایگانی برای ثبت نام و نام خانوادگی و کد ملی و تاریخ و ساعت و محل و پزشک تجویز کننده و کد پیگیری داروهای بیمار بوجود آورد.
۲_ پرستار در شرایط قابل مستندسازی استاندارد تجویزهای پزشکی را انجام دهد مثلا وجود ترالی کد و تیم کد و آمبولانس مجهز.
تنظیم کننده: پرستار شاطریان
مشاور حقوقی : پرستار جعفری مجد
درسی از یک پرونده 05
انتقال بیمار
پرستار دو ماه طرح خود را در بخش جراحی شروع نموده بود و بیمه مسئولیت نبود.
طبق دستور مسئول شیفت برای تحویل گرفتن بیمار از اتاق عمل می رود.
پرستار به محل تحویل از ریکاوری می رود و فشار خون بیمار را چک می نماید که پایین تر از حد نرمال می باشد.
به متخصص بیهوشی اطلاع می دهد.
متخصص بیهوشی دستور شفاهی می دهد بیمار به بخش انتقال داده شود.
پرستار به سوپروایزر اطلاع می دهد.
سوپر واریز هم دستور شفاهی می دهد که انتقال داده شود.
پرستار مجبور می شود و بیمار در حال انتقال ارست می کند و پرستار احیا را شروع می کند و به بخش منتقل می کند و در بخش احیای پیشرفته می شود و بیمار به Icu منتقل و بعد از ۴۵ روز بخاطر هیپوکسی و ادم مغزی فوت می نماید.
در هیات بدوی انتظامی پرستار ۷۵ درصد ( ۶۷۵ میلیون تومان به نرخ دیه ۱۴۰۲ ) و متخصص بیهوشی ( مسئول فنی ) ۲۵ درصد دیه کامل مقصر می شوند.
چون پرستار نمی تواند ثابت نماید که متخصص بیهوشی و سوپروایزر دستور داده اند.
نکات حقوقی
۱_اجرای قانون تحویل و انتقال بیمار از ریکاوری به بخش ( معیار آلدرت )
۲_عدم قبول دستور شفاهی مافوق و اخذ دستور کتبی مافوق ( متخصص بیهوشی ، سوپروایزر ، مسئول شیفت ) در پرونده بیمار
در چنین مواردی پرستار از پزشک مربوطه و سوپروایزر بخواهد که در پرونده بیمار دستور شان را کتبی بنویسند.
در صورت عدم ثبت توسط آمران ، پرستار تمام اطلاع های خود به آمران مربوطه را در گزارش پرستاری بنویسد و حداقل دو همکار بعنوان شاهد گزارش را مهر و امضا نمایند.
تنظیم کننده : پرستار شاطریان
مشاور حقوقی : پرستار جعفری مجد
درسی از یک پرونده 04
به جا ماندن وسیله در بدن بیمار
مادر باردار توسط متخصص جراحی زنان و زایمان سزارین و پس از ۴۸ ساعت مرخص می گردد.
مادر مذکور در طول شش سال بارها به علت دل درد مراجعه می نماید و بالاخره با عکس رادیوگرافی تشخیص گاز باقی مانده در شکم داده می شود و با لاپاراتومی گازها خارج می گردد.
پرستار اسکراب و پرستار سیرکولار هر دو به پرداخت نه صدم دیه کامله محکوم می گردند و جراح در هیات بدوی نظام پزشکی تبرئه می گردد.
نکات حقوقی
۱_مسئولیت کنترل گازها و وسائل جراحی بعهده پرستاراسکراب و سیرکولار است .
۲_ چنانچه در پایان عمل هیچ کدام از اعضای تیم جراحی ، گازها و وسائل را کنترل نکنند ، همگی مسئولند.
۳_ چنانچه پرستار اسکراب و سیرکولار قبل از بستن محل عمل و پایان جراحی اعلام نمایند که گاز یا وسیله ایی کم است و جراح نتواند پیدا و خارج نماید فقط خود جراح مسئول است.
۴_چنانچه جراح پس از کنترل محل عمل از اسکراب در مورد بجا نماندن وسایل سئوال نماید و جواب صحیح بودن شمارش آن ها را بگیرد دیگر جراح مسئول نیست و پرستار اسکراب و سیرکولار مسئولند.
۵_ باید وضعیت شمارش وسائل همواره بصورت کامل و مکتوب در پرونده بالینی و شرح عمل ثبت شود.
تنظیم کننده : پرستار شاطریان
مشاور حقوقی : پرستار جعفری مجد
درسی از یک پرونده 03
انجام پروسیجر روی جسد
بیمار مردی ۴۲ ساله با تشخیص اولیه ایست قلبی تنفسی در ساعت ۷ بامداد توسط آمبولانس ۱۱۵ به بخش اورژانس بیمارستان آموزشی منتقل و بلافاصله عملیات احیا شروع می شود.
متاسفانه در ساعت ۸ صبح ختم احیا اعلام می شود و فوت بیمار به پسرش اعلام می گردد.
به دستور شفاهی رزیدنت ، دانشجویان شروع به تمرین تکنیک های احیا بر جسد بیمار می نمایند.
پسر متوفی متوجه می شود و بسیار ناراحت و عصبانی می گردد و مشاجره لفظی با پرسنل می نماید.
پسر بیمار از بیمارستان در خصوص تعیین علت فوت و اتهام جنایت عمدی بر میت شکایت می کند.
دادیار حکم جنایت شبه عمد بر میت و مستوجب دیه می دهد.
به علت عدم اثبات دستور شفاهی رزیدنت و عدم قبول ایشان و همچنین عدم صلاحیت ایشان برای دادن چنین دستوری ، دانشجویان مجرم شناخته می شوند و پرونده به دادستانی ارجاع داده می شود و کیفرخواست صادره تایید و جهت صدور حکم به دادگاه ارسال می گردد.
حکم نهایی جنایت شبه عمد بر میت و پرداخت دیه بر دانشجویان صادر می گردد.
نکات حقوقی:
۱_دستور شفاهی قابل اجرا نیست و در صورت اجرا ، مسئولیت بعهده مجری می باشد.
۲_ دستور دهنده باید صلاحیت حرفه ایی دادن دستور را داشته باشد.
۳_ انجام امور آموزشی یا پژوهشی بر جسد باید با رضایت اولیای دم باشد.
۴_طبق ماده ۷۲۷ قانون مجازات اسلامی سال ۱۳۹۲ هر گاه شخصی بطور عمدی جنایتی بر میت وارد سازد علاوه بر پرداخت دیه به ۳۱ تا ۷۴ ضربه شلاق تعزیری درجه شش محکوم می شود.
تنظیم کننده : پرستار شاطریان
مشاور حقوقی : پرستار جعفری مجد
درسی از یک پرونده 02
رضایت ترخیص
زن و شوهر مسافری با علائم اوردوز ( مردمک میوز , افت سطح هوشیاری ، تنفس آپنه ) به اورژانس مراجعه می کنند در مصاحبه و معاینه مشخص می شود زن تعداد نا مشخصی قرص متادون مصرف کرده است اقدامات لازم شامل تزریق نالوکسان و مانیتورینگ انجام می گردد و بیمار بعد از یک ساعت هوشیار و stable می شود شوهر بیمار با رضایت شخصی اقدام به ترخیص بیمار می کند بیمار از بیمارستان خارج و دو ساعت بعد در هتل محل اقامت دچار افت مجدد سطح هوشیاری می شود و پس از تماس با ۱۱۵ و انتقال به بیمارستان فوت می کند.
پدر و مادر بیمار از داماد خود و پرستاران مربوطه شکایت می کنند و بعد از بررسی پرونده به دلایل ذیل پرستار بیمار و مسئول شیفت آن شب هر کدام محکوم به پرداخت نصف دیه و شش ماه زندان یا پرداخت ده میلیون تومان بدل از زندان به علت قصور می شوند.
قصورات انجام شده :
۱_ عدم اطلاع رضایت شخصی به پزشک معالج و یا عدم ثبت اطلاع پزشک از رضایت شخصی که منجر به مبرا شدن پزشک معالج شده و تنها پرستار محکوم شده است.
۲ _ رضایت گرفتن از فردی که از نظر قانونی صلاحیت رضایت نداشته است و به همین دلیل پرستار محکوم به مشارکت و یا معاونت در قتل شده است.
۳ _ عدم توجه به نیمه عمر طولانی متادون و لزوم ادامه درمان حداقل تا ۴۸ ساعت که منجر به محکوم شدن پرستار به قصور و عدم مهارت و دانش کافی شده است.
۴_ عدم ثبت آموزش کتبی عوارض و خطرات به بیمار و همراه بیمار که منجر به محکوم شدن پرستار به قصور شده است.
تنظیم کننده : پرستار شاطریان
مشاور حقوقی : پرستار جعفری مجد
درسی از یک پرونده 01
استفاده از وسایل غیر استریل
بیماری با تشخیص توده در ناحیه مهره های کمری بستری می شود. پزشک معالج دستور نمونه برداری زیر گاید سی تی اسکن می دهد.
بیمار در سی تی اسکن LP می شود و روز بعد ترخیص می گردد. یک هفته بعد بیمار دچار تب ، لرز ، انقباض شدید عضلات گردن و کمر می شود و به بیمارستان منتقل و با تشخیص مننژیت بستری می شود.
علی رقم اقدامات درمانی انجام شده متاسفانه بیمار فوت می نماید. خانواده بیمار شکایت می‌کند.
پزشک در شرح عمل LP گزارش کامل از رعایت تکنیک آسپتیک می دهد و در دفاعیه خود به عدم استریل بودن پگ LP استناد می‌کند.
به علت انجام عمل LP در سی تی اسکن بیمارستان، پرستار گزارش ناقصی در پرونده می نویسد و مارکر استریل بودن پگ را در گزارش نمی چسباند و با توجه به استناد پزشک به عدم استریل بودن پگ و عدم وجود مدرک استریل بودن ، پگ قصور پرستاری محرز می‌گردد.
با توجه به دفاعیات پرستار پرونده، و اثبات دریافت پگ از CSR ، نهایت برای مسئول CSR ۲۰ درصد قصور ، برای پرستار بیمار ۴۰ درصد، مسئول بخش ۲۵ درصد و مترون ۲۵ درصد قصور به علت عدم نظارت بر فرایند در نظر گرفته شده است.
قصورات این پرونده:
۱ )گزارش پرستاری ناقص
۲) عدم وجود مارکر استریل بودن پگ در شرح عمل یا گزارش پرستاری.
۳) عدم کنترل پگ ها توسط مسئول بخش
۴) عدم نظارت در CSR و تحویل پگ مشکوک به بخش.
۵)عدم تعیین پروتکل های لازم و نظارت لازم بر اجرای آنها توسط مترون
تنظیم کننده : پرستار شاطریان
مشاور حقوقی : پرستار جعفری مجد
