مراقبت‌ از فرد مبتلا به فاویسم

مراقبت در فاویسم در مجتمع خیرین سلامت

تعریف بیماری

یک بیماری ارثی خونی است که به علت کمبود G6PD  که یکی از آنزیم‌های گلبول قرمز می‌باشد، ایجاد می‌شود. این بیماری وابسته به جنس بوده و بیشتر در جنس مذکر دیده می‌شود. فاویسم برگرفته‌شده از واژه ایتالیاییFava به معنای باقلاست. بیماری حادی که در افراد حساس نسبت به باقلا بعد از خوردن باقلا یا تماس با گرده‌ی آن ایجاد می‌شود و با همولیز (Hemoliz) به معنای پاره شدن گویچه‌های قرمز خون همراه است. این بیماران حساس نسبت به باقلا دارای یک نقص آنزیمی (آنزیمG6PD) هستند. دلیل ازدیاد فاویسم در بهار یعنی فصل فراوانی باقلای تازه و همچنین گرده افکنی باقلا است.

علائم بیماری شامل

علائم عمومی: سردرد، تهوع، استفراغ، رنگ‌پریدگی، بی‌حالی، احساس خستگی و کوفتگی، درد پشت پا یا شکم، خواب‌آلودگی، افزایش ضربان قلب و افزایش تعداد تنفس.

علائم اختصاصی: زردی پوست و مخاط و ناخن، تغییر رنگ ادرار به‌صورت پررنگ و رنگ چای در موارد پیشرفته کاهش سطح هوشیاری و افت فشارخون نیز اتفاق می‌افتد. علائم بیماری در دوره نوزادی خود را به‌صورت زردی دوره نوزادی نشان می‌دهد، بنابراین تمام نوزادان مبتلابه زردی ازلحاظ این بیماری بررسی می‌شوند.

موادی که نباید مصرف شوند عبارت‌اند از :

1-خانواده نخود: باقلا، انواع لوبیا، سویا، عدس و نخود.

2-سولفیت: که در برخی غذاهای بسته‌بندی‌شده وجود دارد. لذا حتماً باید برچسب مواد غذایی ازنظر محتویات بررسی شود.

3-رنگ‌های خوراکی مصنوعی و نوشابه‌های الکلی.

4- منتول و مواد غذایی و فراورده‌های بهداشتی شامل آن: به‌سختی بتوان خمیردندان، آب‌نبات، خوشبوکننده‌ی دهان و یا دهان‌شویه‌هایی را پیدا کرد که در آن منتول به کار نرفته باشد، بنابراین احتیاطات لازم را به‌کارگیرید.

5-استنشاق نفتالین، حشره‌کش‌ها و ترکیبات بنزن.

6-بعضی داروهای مسکن و تب بر (مانند آسپرین).

7-اسیداسکوربیک.

8-داروهایی مانند کوتریماکسازول، نالیدیکسیک اسید و نیترو فرانتوئین، آسپرین.

9- استعمال حنا.

عفونت‌ها از مواردی هستند که می‌توانند باعث تشدید همولیز و تأثیر منفی بیشتر مواد اکسیدان شوند.

بیماری نقص G6PD را چگونه می‌توان تشخیص داد؟

انجام به‌موقع آزمایش غربالگری در دوران نوزادی به تشخیص به‌موقع بیماری کمک می‌نماید. اگر پزشک معالج مشکوک به این بیماری باشد، برخی تست‌های آزمایشگاهی با استفاده از نمونه خون می‌تواند وجود این بیماری و یا دیگر علل ایجاد کم‌خونی را اثبات کند.

برای پیشگیری از عود بیماری چه باید کرد؟

1-به بیمار پرهیز از هرگونه مواجهه با باقلا توصیه می‌شود ولی باقلای تازه، ماده اکسیدان بیشتری دارد و مواجهه با آن از خطر بروز همولیز بیشتری برخوردار است. گاهی استنشاق بوی باقلای تازه و درمواردی حتی  عبور از کنار مزرعه باقلا و یا حضور در خانه‌ای که در آن باقلا پاک‌شده است، باعث بروز همولیز می‌شود.بنابراین پرهیز از مواجهه به معنی نخوردن آن به‌تنهایی نیست.

2- این بیماری درمان قطعی ندارد و تنها اقدام مؤثر پیشگیری از بروز حمله همولیز یا پرهیز مواجهه با مواد اکسیدان  در صورت بروز حمله، مراجعه سریع به پزشک جهت اقدامات نگه‌دارنده

3- در صورت وجود یک فرد مبتلا در خانواده بررسی برای همه افراد خانواده خصوصاً فرزندان دیگر (اعم از دختر و پسر) لازم است. همچنین توصیه می‌شود سایر افراد مذکر بستگان نزدیک (شامل پسرخاله، پسردائی، پسرعمو و پسرعمه) نیز بررسی شوند.

  پدر و مادر گرامی جهت حفظ سلامت کودک خود به این نکات توجه نمایید:

 ۱ - کسب اطلاعات کافی در مورد بیماری، چگونگی ایجاد آن و علائم حمله حاد.

 ۲ ـ شناخت دقیق عواملی که موجب بروز حملات بیماری می‌شوند ازجمله مصرف باقلا و برخی داروهای خاص و پرهیز از مصرف خودسرانه آن‌ها. برای پیشگیری از بیماری بهتر است کودک خود را از موادی به نام اکسیدان دورنگه داشته چراکه این مواد باعث کم‌خونی شدید و افت فشارخون شده و باعث تخریب گلبول‌های قرمز و صدمه به کلیه‌ها می‌شود.

3ـ در صورت مراجعه به پزشک و یا مراکز درمانی، ابتلا به فاویسم را اعلام کنید تا داروهای بی‌خطر برای فرزندتان تجویز شود. ازجمله داروهایی‌ که در مبتلایان به فاویسم منع مصرف دارند : ترکیبات ضد مالاریا، سولفونامیدها، کلرآمفنیکل، ترکیبات نیتروفوران و فورازولیدون، نالیدیکسیک اسید، ضد دردها، ویتامین k، ویتامین c، پروبنسید، ایزونیازید، سولفون‌ها.

4- برای تسکین درد یا پایین آوردن تب کودکتان، هرگز به او آسپرین ندهید. از استامینوفن، فقط با مقداری که پزشک تجویز کرده است استفاده کنید.

5- در صورت بروز حمله همولیز، خوراندن مایعات فراوان تا عادی شدن رنگ ادرار توصیه می‌شود.

6- از مصرف نفتالین برای نگهداری البسه خودداری کنید، همچنین از تماس کودک خود با مواد شیمیایی مانند بنزین، تولوئن و مشتقات آن جلوگیری نمایید.

7ـ کودک مبتلابه فاویسم نمی‌تواند و نباید خون خود را اهدا کند. 

8- اگر مادری هستید که به کودکتان شیر می‌دهید، هرگز باقلا و آسپرین نخورید و در مورد مصرف سایر داروها نیز با پزشک مشورت کنید.

 9 ـ در صورت بروز حمله فاویسم به نزدیک‌ترین مرکز درمانی مراجعه نمایید.

10- معمولاً درمان با تجویز سرم به مقدار کافی و در صورت نیاز، تزریق خون برحسب نظر پزشک صورت می‌گیرد.

11- فرد فاویسمی بیمار تلقی نمی‌شود و مانند سایر افراد زندگی عادی داشته و در فعالیت‌های روزمره هیچ‌گونه مشکلی ندارد.


  • 1401/05/29 - 09:40
  • 10300
  • زمان مطالعه : 3 دقیقه

علائم ابتلا به بیماری ام اس جوانان چیست

ام. اس اغلب جوانان را درگیر خود می‌کند و با علائم متنوعی از جمله خستگی، ضعف حسی و حرکتی، خارش بدون علت، اختلال تکلم، تاری دید، بی‌اختیاری ادرار و عدم تعادل ظاهر می‌شود با این حال در صورت تداوم بیش از ۲۴ساعت است که این نشانه‌ها را می‌توان علائم ابتلا به این بیماری دانست.

بیماری MS
00:00
00:00
دانلود

دامنه سنی ابتلا به بیماری‌ام. اس

ام. اس بیماری افراد جوان است و بیشتر در سنین بین ۲۰تا۴۰ سال دیده می‌شود، با این حال ابتلا در سنین کمتر از ۲۰و بالای ۴۰سال نیز دیده شده است که خوشبختانه در کشور ما شیوع کمتری دارد.

آمار دقیقی از مبتلایان نداریم/تخمین وجود ۵۰هزار بیمار
بنا به دلایلی آمار دقیقی از میزان مبتلایان به‌ام اس در کشور نداریم، با این وجود تخمین‌ها از مبتلا بودن ۵۰هزار ایرانی به این بیماری حسی -حرکتی خبر می‌دهند که آمار نهایی و دقیقی محسوب نمی‌شود.

هر دردی، درد ‌ام. اس نیست/ تداوم ۲۴ساعته، رمز تشخیص علائم بیماری‌ام. اس
علائم بیماری بسیار متنوع است و در عین حال علائم ممکن است خیلی هم شایع باشد و بسیاری از افراد را نگران کند که هر درد عضلانی، علامت ابتلا به‌ام. اس است.
با توجه به مشترک بودن بسیاری از نشانه‌های ابتلا به ‌ام. اس با سایر بیماری‌ها، مهم‌ترین عاملی که می‌توان این نشانه‌ها را از علایم این بیماری خواند، مدت استمرار و پایداری بیش از ۲۴ ساعت است.

کاهش بینایی یک روزه، علامت ابتلا به‌ام. اس نیست
درگیری عصب چشم و کاهش بینایی یک و یا دوطرفه که به صورت ناگهانی ایجاد شود را می‌توان از علائم دانست با این حال، تاری دید به علت التهاب عصب چشم باید بیش از ۲۴ساعت به طول بینجامد.
علامت‌ها حسی بسیار متنوع هستند که بی‌حسی، مور مور شدن و گزگز کردن دست و پا و هر احساسی که بیمار می‌گوید نا‌خوشایند است، از جمله نشانه هابه شمار می‌آید و ممکن است این علائم در نیمه راست و یا چپ بدن باشد و طی چند روز نیز پیشرفت کند.

هر خارشی، زنگ خطر ابتلا نیست
گاهی احساس خارش در مراجعان مشکوک به ابتلا رویت می‌شود که این خارش در نواحی تنه و شانه‌ها، باید علت خاصی نداشته وهمچنین با دوام باشد تا بتوان آن را در لیست علائم بیماری‌ ام. اس دانست.

خستگی، ۷۰درصد بیماران را درگیر می‌کند
علامت خستگی بدن بسیار شایع است به طوری که در ۷۰درصد بیماران دیده می‌شود و بیمار اغلب می‌گوید که بعد از ۲ساعت کار احساس خستگی شدید و غیر قابل توصیف را دارد و اغلب در این موارد بیمار حس می‌کند که توانایی ادامه فعالیت‌های خود را ندارد.
علائم درگیری ساقه مغز و مخچه که به صورت علائم دو بینی و احساس لرزش در دید و محدودیت حرکت چشم ظاهر می‌شوند نیز می‌تواند از جمله علائم ابتلا باشد.

اختلال در تکلم، علامت صوتی مبتلایان
اختلال تکلم یکی دیگر از نشانه‌های بیماری‌ام. اس است که طی آن بیمار قادر به محکم صبحت کردن و ادای روان کلمات نیست.

مشکلات جنسی؛یکی دیگر از علائم ابتلا
عدم تعادل نیز یکی دیگر از نشانه هاست به طوری که بیمار می‌گوید راه می‌روم اما به سمت چپ و یا راست در حال افتادن هستم و بدون مانع زمین می‌خورم به همین منظور، این بیماران برای راه رفتن باید از جایی کمک بگیرند.
مشکلات ادراری از جمله تکرر و بی‌اختیاری و همچنین مشکلات جنسی یکی دیگر از علائم ابتلا هستند که متاسفانه بیماران مبتلا به‌ام. اس در گیر آن می‌شوند.
مشلات حرکتی که خود را در قالب ضعف در یک پا و یا هر دو نشان می‌دهد نیز باید بیش از ۲۴ساعت دوام داشته باشد و پس ازاین استمرار است که ضهف در مهارت‌های یدی نیز حاصل دیده می‌شود.


 

  • گروه خبری : گروه های مطالب,آموزش به بیمار
  • کد خبر : 9664