آموزش پس از ترخیص به خانواده بیمار روانپزشکی

 خانواده گرامی

هر انسانی در طول زندگی دچار مشکلات اعصاب و روان می‌گردد و اینکه مشکلات منجر به بیماری گردد، تابع عوامل مختلفی می‌باشد که شناخت آنها هم در پیشگیری و هم در درمان بیماران مؤثرخواهد بود. خانواده با ارتباط مناسب با بیمار و نیازمندی‌های او به عنوان یک انسان، نقش عمده‌ای در درمان بیمار دارد.

مهمترین وظیفه خانواده این است که:

1. پس از تماس و اطلاع کادر درمان مبنی بر ترخیص بیمار، بلافاصله در بیمارستان حضور یافته و جهت ترخیص بیمارتان اقدام نمائید.

بیمار را همچون گذشته به عنوان عضوی از خانواده بپذیرید.

2. پس از ترخیص از بیمارستان ممکن است لازم باشد که بیمار هفته‌ها یا ماه‌ها تحت نظر روانپزشک باشد و در این مدت دارو مصرف‌ کند. اجرای دقیق دستورات دارویی، پیگیری درمان، مراجعه به روانپزشک طبق برنامه منظم و گزارش وضعیت بیمار به روانپزشک، از جمله نکاتی ‌است که خانواده‌ها بایستی به آن توجه داشته باشند.
3. داروهای روانپزشکی ممکن است دارای عوارضی باشند که برای بیمار ناخوشایند باشد یا اینکه مشکلات جسمی به همراه داشته باشد، در این‌ گونه موارد بیماران یا خانواده‌ها نبایستی خودسرانه اقدام به قطع یا تغییر برنامه دارویی نمایند، بلکه باید در اولین فرصت موضوع را با پزشک معالج در میان گذارند.
4. در صورتی که با قطع داروها علائم بیماری برگشت نماید، برای مصرف مجدد دارو بهتر است که به روانپزشک مراجعه شود نه اینکه همان داروهای قبلی مصرف شود.
5. در صورتی که بیمارتان دچار اختلال بینایی، عدم تعادل، آبریزش از دهان، تهوع و استفراغ و هر گونه علائم مخاطره‌آمیز دیگری شد، بیمارتان را به نزدیکترین مرکز درمانی برسانید.
6. بر نحوه مصرف داروی بیمار خود در منزل نظارت داشته باشید و داروی اضافی در اختیار بیمار قرار ندهید.
7. ایجاد محیطی آرام و بدون درگیری و کشمکش در خانواده، از جمله عواملی است که در پیشگیری از عود علائم بیماری بسیار مؤثر است.
8. هنگام پرخاشگری بیمارتان را به آرامش دعوت نموده و وسایل تیز و برنده را از دسترس وی دور سازید.
9. ممکن است برخی از برنامه‌های درمانی نظیر روان ‌درمانی، خانواده درمانی و کاردرمانی در زمان ترخیص بیمار از بیمارستان ناتمام مانده باشد و لازم باشد که بیمار پس از ترخیص به صورت سرپایی و طبق برنامه منظم مراجعه کند. تحقق این امر بالطبع به استمرار و تداوم درمان و پیشگیری از عود بیماری کمک می‌کند.
10. پس از ترخیص بیمار از بیمارستان، می‌بایست بیمار را تا مدتها  زیر نظر داشته باشید و تغییرات  بارز رفتاری، خلقی، فکری و شیوه زندگی را به پزشک معالج گزارش نمایید.
11. از دادن قول و قراری که نمی‌توانید به آن عمل کنید، جداً بپرهیزید.
12. مسئولیت مراقبت از بیمار را بر عهد یک نفر قرار ندهید و این مسئولیت را به تناوب  بین افراد خانواده تقسیم کنید.
13. پس از ترخیص از بیمارستان و کسب بهبودی‌ کافی چنانچه بیمار قصد دارد فعالیت‌های شغلی و اجتماعی خود را از سر بگیرد، لازم است با کمک افرادی همچون کارفرما، همکاران، دوستان و ... ترتیبی اتخاذ شود که فشارهای وارده به وی در این محیط‌ها کاهش یابد. اگر بیمار قبلاً شغلی حساس، دشوار و پر استرس داشته یا در محیطی پر استرس کار می‌کرده، چه بسا لازم است نوع کار یا محیط کاری وی تعدیل یا تغییر کند.
14. خانواده‌ها بایستی توجه داشته باشند که در جامعه باورهای غلط، عامیانه و بی‌اساس در خصوص بیماری‌های اعصاب و روان زیاد به چشم می‌خورد.  آنها نبایستی به پندها، توصیه‌های عامیانه دیگران حتی اگر از روی خیرخواهی باشد گوش دهند یا عمل کنند، زیرا عمل کردن به آن، گاه مشکل‌شان را دو چندان می‌کند. به عنوان مثال ممکن است یک باور غلط این باشد که اگر بیمارشان ازدواج کند بهبود می‌یابد؟ مسلماً ازدواج کردن یک بیمار اسکیزوفرنی نه تنها به درمان وی کمک نمی‌کند، بلکه مشکلات زیاد دیگری برای او و خانواده‌اش به همراه می‌آورد.

نکته:

توجه داشته باشید که برای مراقبت بهتر از بیمار، درابتدا لازم است خود شما سالم باشید. بنابراین درمراقبت از سلامت جسمی و روانی خود اهتمام ورزید.

روانپزشکی | مجتمع آموزشی پژوهشی درمانی خیّرین سلامت

سامانه کتابخانه مجتمع خیرین سلامت استان قم