آنمی / Anemia 

 

 

 

           تعریف آنمی:

          هموگلوبین کمتر از ۱۳ در مردان

          هموگلوبین کمتر از ۱۲ در زنان

 

 برخورد با آنمی:

در برخورد با آنمی اولین قدم اندازه گیری میزان RPI است. RPI = درصد رتیکولوسیت اصلاح شده ÷ ۲ )

 

 درصد رتیکولوسیت اصلاح شده:

[Hb بیمار ÷ Hb نرمال ] × درصد رتیکولوسیت

 

 اگر RPI > 2.5:

 همولیز 

 خونریزی 

 

 اگر RPI < 2.5:

اگر RPI کمتر از دو نیم باشد قدم بعدی چک MCV است:

 

 اگر MVC کمتر از ۸۰( آنمی میکروسیتیک): 

 فقر آهن

 تالاسمی

 مسمومیت با سرب

 کمبود مس

 کمبود ویتامین B6

 آنمی سیدروبلاستیک

 آنمی بیماری‌های مزمن

 هیپرتیروئیدی 

 

اگر MCV بین ۸۰ تا ۱۰۰ باشد( آنمی هایپوپرولیفراتیو):

آنمی بیماری های مزمن

بیماری های درگیر کننده مغز استخوان

بیماری‌های کلیوی

 

اگر MCV بیشتر از ۱۰۰ باشد(آنمی ماکروسیتیک_مگالوبلاستیک):

کمبود ویتامین B12

کمبود فولات

بیماری MDS 

هایپوتیروئیدی

بیماری کبدی

 

 نکات کلیدی در تشخیص افتراقی تالاسمی مینور و آنمی فقرآهن:

 تعداد گلبول‌های قرمز (RBC) در فقر آهن پایین می‌آید چون آنمی از نوع هیپوپرولیفراتیو است.

 

در تالاسمی مینور شمارش RBC یا تغییر نمی‌کند یا اغلب بالای پنج میلیون میرسد. چون وقتی مقدار هموگلوبین نرمال یا نزدیک به نرمال باشد و حجم هر گلبول قرمز به‌شدت کاهش یافته باشد (۷۲ >MCV) طبعاً باید تعداد RBCها افزایش یافته باشد.

 

 نسبت MCV به تعداد گلبول‌های قرمز (MCV/RBC) اگر از ۱۳ کمتر باشد بیشتر به نفع تالاسمی مینور است،  چون این اندکس ها هیچ کدام تشخیص را قطعی نمی کند. البته اگر اندکسها شارپ فاصله واضحی داشته باشند تشخیص تقریبا قطعی است و اگر نزدیک باشد اورلپ خواهد داشت.

 

 در فقر آهن چون RBC (یعنی مخرج کسر) کم شده و MCV هم خیلی کم نشده است پس حاصل کسر هم افزایش دارد. اما در تالاسمی مینور مخرج کسر بالاست و صورت کسر (یعنی MCV) هم خیلی کوچک شده و نتیجه این‌که حاصل کسر کاهش یافته و زیر ۱۳ است که به اندکس منتزر معروف است

 

 در فقرآهن RDW افزایش یافته ولی در تالاسمی مینور نرمال است. (معیار، عدد ۱۴/۵  است)

 

 در تالاسمی مینور RDW تغییری نمی‌کند چون میکروستیوز همگن است یعنی همه‌ی RBCها به یک نسبت کوچک شده‌اند اما در فقر آهن RDW افزایش می‌یابد (بالای ۱۳) ‌چون میکروستیوز همگن نیست.

 

 نکته: افزایش RDW را در دو بیماری  آنمی فقر آهن و آنمی مگالوبلاستیک داریم.

 

در آنمی مگالوبلاستیک که MCV بالاست و در این‌جا مورد بحث ما نیست، بنابراین کاربرد عمده‌ی RDW در تشخیص افتراقی آنمی‌های میکروستیک (افتراق فقر آهن از تالاسمی مینور) است.

 

 آزمایش‌های تکمیلی:

مواردی که تا کنون گفته شده از روی یک آزمایش ساده‌ی CBC به ‌دست می‌آید اما در صورت تمایل و برای اطمینان از صحت تشخیص، می‌توان  آزمایش‌های تکمیلی هم انجام داد که به دو مورد آن اشاره می‌کنیم.

 

 فریتین: در آنمی فقر آهن حتماً باید فریتین زیر ۱۵ باشد، اما در تالاسمی مینور فریتین نرمال یا حتی کمی بالاست.

 

 هموگلوبین A2 در تالاسمی مینور سه و نیم درصد تا هفت درصد و در فقر آهن زیر سه و نیم درصد است

 

 در تالاسمی آلفا با کمبود یک ژن آلفا هیچ تغییر کلینیکی و آزمایشگاهی دیده نمی شود. اگر دو ژن آلفا کم باشد ظاهر سی بی سی شبیه بتا تالاسمی است ولی سطح هموگلوبین A2 نرمال یا پایین است که با فقر آهن اشتباه گرفته میشود ولی در فقر آهن سطح فریتین پایین اما در مبتلایان به آلفا تالاسمی نرمال یا بالاست.

 

 نکات مهم تشخیصی در افتراق آنمی ها

 RDW  طبیعی &  MCV  پایین :

 DDx:  

تالاسمی مینور 

 آنمی بیماری مزمن

 

 RDW بالا & MCV پایین :

DDx:

آنمی فقر آهن 

 بیماری Hb H

 

 RDW طبیعی & MCV طبیعی :

DDx:

 فرد طبیعی 

 اسفروسیتوز ارثی

 

 RDW بالا & MCV طبیعی :

DDx:

کمبود آهن یا ویتامین B12 یا فولات در مراحل اولیه 

 آنمی داسی شکل

 

 RDW طبیعی & MCV بالا :

DDx:

آنمی آپلاستیک

سندروم میلودیس پلاستیک(MDS)

 

 RDW بالا & MCV بالا :

DDx:

کمبود B12 یا فولات 

 آنمی همولیتیک ایمنی 

 آگلوتینین های سرد


مطالب آموزشی | مجتمع آموزشی پژوهشی درمانی خیّرین سلامت


 

  • 1402/07/15 - 19:18
  • 1937
  • زمان مطالعه : 3 دقیقه
آموزش سلامت

نوجوانی بهترین زمان درمان واریکوسل

یک متخصص اورولوژی سنین بالاتر از ۱۰ سال را بهترین زمان برای تشخیص و درمان بیماری واریکوسل دانست.

00:00
00:00
دانلود

همایون عباسی، متخصص اورولوژی درباره بیماری واریکوسل می گوید: واریکوسل یعنی واریس بیضه، در این بیماری وریدهای بیضه نیز همچون رگهای پا در بیماری واریس، پرخون، قطور، گشاد و پیچ درپیچ می‌شوند و خون را پس می‌زنند.

وی علت بروز بیماری واریکسل را اشکال در دریچه‌های وریدی تخلیه کننده خون دانست و خاطرنشان کرد: علت بروز اشکال در دریچه‌های وریدی تخلیه کننده خون تاکنون مشخص نشده است.

این متخصص اورولوژی علت اهمیت بیماری واریکسل را تأثیر این بیماری بر بیضه توصیف و تأکید کرد: بیماری واریکسل ضعف نطفه شده و عقیمی و ناباروری ایجاد می‌کند.

عباسی درباره نقش ارث در بروز بیماری واریکوسل در فرد گفت: فاکتور ارث در بروز این بیماری اثرگذار است ولی نمی‌توان گفت بیماری واریکوسل به معنای مطلق کلمه ارثی است و معمولاً وقتی یکی از اعضای خانواد‌ه‌ای به این بیماری مبتلاست احتمال بروز بیماری واریکسل در دیگر اعضای این خانواده نیز بیشتر است و در حقیقت ریسک ابتلا به این عارضه در خانواده فرد مبتلا بالاست.

وی درباره شدت و ضعف بیماری واریکسل در افراد تصریح کرد: بیماری واریکوسل ۳ درجه دارد؛ در واریکسل درجه ۱ با معاینه پزشک می‌توان به وجود واریکوسل پی برد و در واریکوسل درجه ۲ این بیماری در حالت ایستاده قابل لمس است و در درجه ۳ در حالت ایستاده رگها برجسته و قابل مشاهده است.

این متخصص اورولوژی تمام مبتلایان به واریکوسل را نیاز به درمان ندانست و تأکید کرد: تمام مبتلایان به واریکوسل نیازی به درمان ندارد و تنها در صورت بروز عارضه مثل ناباروری توسط این بیماری درمان تجویز می‌شود.

عباسی افزود: اگر مردی ناباروری داشته باشد و آزمایش نشان دهد که نطفه‌اش مشکل دارد و در عین‌حال واریکوسل داشته باشد حتماً باید این واریکوسل درمان شود.

وی تمام بیماران واریکوسل را واجد شرایط جراحی ندانست و خاطرنشان کرد: بیماری واریکوسل به ندرت ممکن است همراه با درد باشد که در اینصورت باید جراحی کرد.

این متخصص اورولوژی خاطرنشان کرد: مساله اصلی در بیماری واریکوسل ناباروری ناشی از این بیماری است و نه خود این بیماری.

عباسی گفت: بیماری واریکوسل زیر ۱۰ سال دیده نمی شود ولی بالای ۱۰ سال وجود دارد که در صورت وجود بیماری در این سن، بیماری واریکوسل باید درمان شود زیرا واریکوسل به مرور باعث آسیب بیضه و مختل شدن نطفه سازی شود.

وی درباره درمان بیماری واریکسل خاطرنشان کرد: بیماری واریکسل هیچ درمان دارویی ندارد و تنها با جراحی می‌توان این بیماری را درمان کرد که در بین تمام روش‌های مختلف جراحی برای درمان این بیماری،‌ جراحی به روش میکروسرجری توصیه می‌شود.

این متخصص اورولوژی درباره برتری جراحی میکروسکوپی بر سایر روش‌ها نیز گفت: با روش‌های معمول جراحی امکان عود مجدد بیماری وجود دارد ولی در صورت جراحی با میکروسکوپ امکان عود این بیماری به زیر نیم درصد محدود می شود، عوارض این عمل تقریباً صفر است و درد بعد از عمل بسیار کم است.

عباسی درباره درصد موفقیت جراحی واریکوسل گفت: جراحی واریکوسل به هیچ وجه شرایط بیمار را بدتر نمی‌کند زیرا این بیماری پس از عمل قطعاً از بین خواهد رفت اما عوارض این بیماری شاید در جای خود باقی باشد.

وی افزود: لازم به ذکر است که احتمال باروری پس از عمل واریکوسل حدود ۴۰ درصد است.

وی به خانواده‌ها توصیه اکید کرد که بچه‌های ۱۰ سال را برای معاینه و بررسی از نظر ابتلا به بیماری واریکوسل نزد اورولوژ ببرند زیرا اگر درمان واریکوسل در این سنین انجام شود از بروز عوارض واریکوسل بر بیضه پیشگیری می‌شود و گویا فرد واریکوسل نداشته است

 

  • گروه خبری : مطالب آموزشی و مقاله ها
  • کد خبر : 16058